Урок "Сын есім"

Сын есім
Сабақтың мақсаты:
А) Оқушылардың сын есім туралы алған білімдерін, түсініктерін қалыптастыру; сөйлемдегі сын есімді ажырату, сөз таптарымен байланысын анықтауды ұғындыру;
ә) Ой-өрістерін танымдық қабілеттерін, сөздік қорларын, сөз таптары туралы түсініктерін дамыту;
б) Зейін қойып тыңдауға, тілді құрметтеуге, белсенділікке, пәнге деген қызығушылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрнекілік арқылы ойды түйіндеу.
Көрнекіліктері: плакат, үлестірмелі карточкалар, сызбалар.
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі. (зейін аудару, оқу құралдарын түгендеу).
2. Үй тапсырмасын тексеру.
361-жаттығу.
а) сурет бойынша шағын әңгіме құрастыру.
ә) етістіктерді табу.
3. Өткен материалдарды пысықтау.
- Етістік дегеніміз не?
- Дара етістік дегеніміз не?
- Күрделі етістік дегеніміз не?
- Тағы қандай түрлерін білеміз?
- Болымды етістік дегеніміз не?
- Болымсыз етістік дегеніміз не? Болымсыз етістікті қандай сөзбен байланыстырамыз? Мысал келтір.
4. Жаңа сабақ.
- Балалар, бүгін сабақта сын есм туралы түсінігімізді қалыптастырамыз, тапсырмаларды орындау арқылы сөйлемдегі сын есімді анықтаймыз.
- Тақтада ілінген плакатта жасырылған сөзді табайық. Сонда бүгінгі сабағымыздың тақырыбы шығады.

С Е Н Б І
Ы Д Ы С
Н А Н
Е Ш К І
С А Ғ А Т
І Р І М Ш І К
М Е К Т Е П

1. Апта күні.
2. Тамақ ішуде қолданылатын бұйымдар.
3. Қасиетті тағам.
4. Үй жануары.
5. Уақытты көрсететін зат.
6. Сүттен жасалған тағам.
7. Білім беретін орын.
Сөзтізбекті дұрыс шешсек, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы шығады.
- Сын есім туралы не білеміз? мысал келтірейік.
- Демек, біздің бүгінгі сабағымыз қай сөз табымен байланысты екен?
- Дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күн ретін және көркем жазу жазыңдар.
- Енді оқулықтағы 363-жаттығуға назар аударайық.
- Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қойыңдар. Олады қай сөз табы екенін анықтаңдар?
Әсем, күміс, кең, жұпар
Жұпар иіс – жағымды, әдемі, көк шөптің, иісі, гүлдің иісі.
364-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті сын есімді қойып, көшіріп жазу.
Заттың түрін, түсін білдіретін сөздер: ақ, қара, көк.
Көлемдік, салмақтық белгісі: биік, аласа, ұзын, кең.
Дәмін, иісін: тәтті, ащы.
Тақтамен жұмыс. 365-жаттығу. Мақалды жатқа жазу. Сын есімдерді тауып, қай сөз табымен баланысып тұрғанын сызбамен көрсету.
Жақсы сөзге жан семіреді,

Жаман сөзден жан қорқады.
Бір сын есімге қатысты бірнеше зат есім тауып жазу: 4 оқушы тақтада орындайды.
Сергіту сәті. «Доп таста» ойыны
топырақ тамақ
ҚҰРҒАҚ жер ТӘТТІ
сөз алма
367-жаттығу.
Бір зат есімге қатысты бірнеше сын есім тауып жаз.
Жылы Ала
Кең Бұзаулы
Биік үй Көк сиыр
Аласа Қара
Әдемі
Карточкамен жұмыс. (Орнында орындалады)
Топпен жұмыс. Сөз таптарын қатыстыра отырып, сурет бойынша сөйлем құрастыру.
1-топ. Қыз
2-топ. Тай (жылқы)
3-топ. Кітап
Венн диаграммасы арқылы қорыту.

Сын есім Зат есім
Заттың сынын білдіреді Заттың атын білдіреді.
Қандай? Қай? Кім? Не?

- Қандай тапсырмалар орындадық?
- Не ұнады?
- Сөз таптарын атаңдар?
- Зат есім деген не? Сын есім ше?
- Бағалау.
Үйге тапсырма: 368-жаттығу, ережелерді қайталау. 5 сын есім жазу, сөйлем құрастыру.