разработка открытого урока "Қазақстан барысы" на трех языках

5 сынып «Қазақстан барысы» мультфильм негізінде
Мектеп: «Жітіқара ауданы әкімдігінің білім бөлімі» мемлекеттік мекемесінің «№1 негізгі мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі.
Пән: Қазақ тілі мен әдебиеті Мұғалімнің аты -жөні: Есенова Александра Оразғалиқызы

Күні:
Сынып: 5 сынып
Қатысқаны: 21 Қатыспағаны:2
Бөлім: 3. Қазақстандағы жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі
Сабақ тақырыбы «Қазақстан барысы» /мультфильм негізінде/

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары /оқу бағдарламасына сілтеме/ 5.О3.Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсіну, тақырыбын анықтау.
А5. Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап беру, шағын диалогке қатысу
Т6.Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру.
Сабақ мақсаттары: Оқушылардың барлығы :қазақ тілінде қазақ қазақша күрес жайлы ақпарат бере алады.
Оқушылардың көбісі: қазақша күрестен өткізілетін сайыс туралы өз ойын айтады, сыныптастарымен тілдеседі.
Оқушының кейбіреулері: тақырыпқа қатысты диалог, шағын мәтін құрай алады.

Бағалау критерийлері: «Қазақстан барысы» туралы /мультфильм негізінде/ түсінеді, мазмұнын айтып береді,негізгі ойды анықтайды, өз ойын айтады.

Тілдік мақсаттар Пәнге тән лексика мен терминология:барыс ,қабан, аяқтан шалу, ептілік; төзімділік,арқар, борсық, мүйізтұмсық, жариялау, ақыру , ырылдау, жыртқыш, алдау.
Қолданылатын материалдар Слайдтар «Қазақстан барысы» мультфильм; А4 парақ, түрлі түсті қарындаштар мен фломастерлер, смайликтер, «Дана ағашы» суреті.
Оқыту әдістері Әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ-жауап, «Жүректен-жүрекке» тренингі, «Жұптас,Ойлан,Пікірлес», жұптық жұмыс.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті
Сабақтың басы 1 слайд.Психологиялық ахуал.
«Жүректен - жүрекке» шеңбері
Әрбір оқушы бір-біріне кезекпен тілек айтады,жағымды сөз айтады, қазақша немесе ағылшынша.

Оқушылар шаттық шеңберге жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Мысалы:
-Алина мен саған бүгін сабақта сәттілік тілеймін.
-Томирис мен бүгін саған сабақта жақсы баға алуын тілеймін.
-Борис мен саған жақсы күн тілеймін...
-Dasha, I wish you good luck!
Timur, I wish you healthy!
-Andrey, I wish you to get good mark!
Оқушыларды топтарға бөлу.
Түрлі түсті желімқағаздарын таратады. Оқушылар сол желімқағаздар арқылы топтарға бөлінеді.

Кім қандай желімқағаз алса сол топқа жатқызылады.
Жаңа сабаққа қызығушылығын ояту үшін «Қазақстан барысы» мультфильмінен үзінді көрсетеді, сұрақтар қояды:
- Бұл қандай спорт түрі?
-Балалар қазақша күрес жайлы не білесіңдер?
https://www.youtube.com/watch?v=STz1spz7BZ0
Мультфильм көреді, сипаттайды, сұрақтарға жауап береді.
Балалардың жауаптары.
Сабақтың ортасы 1.Слайд.
Жаңа сөздермен танысу.Интерактивті тақтадан жаңа сөздермен таныстырады, аудармасын айтады.Мұғалім оқиды, аудармасын айтады,оқушыларға қайталатқызады.

Барыс - барс , leopard
қабан - кабан, pig
ептілік-ловкость; agility
төзімділік- выносливость, endurance
арқар-архар, archar
борсық-барсук, badger
жариялау-объявить, announce
ырылдау-рычать, growl
алдау-обмануть, deceive
сайыс-соревнование,competition
Тыңдалым.Оқылым.Жаңа сөздерді тыңдайды.
Айтылым.Дұрыс айтылуымен ауызша жаттығу жүргізеді. Үйде жаңа сөздерін сөздік дәптерлеріне жазады.
3. Мәтінмен жұмыс.
А/ тыңдалым. Оқылым. Мәтінді мәнерлеп дұрыс оқуға машықтандыру үшін 3- тапсырманы орындау.
1.Бүркіт қандай жарыс өткізбекші?
2.Жарысқа қандай аңдар қатысты?
3.Барыс жарысқа қалай дайындалды?
4.Оған атасы қандай ақыл айтты?
5.Жарысқа қандай аңдар төреші болды?
6. Жартылай сайысқа қай аңдар шықты?
7.
8.

Дескриптор балл
1.Қазақ тіліне тән дыбыстарын дұрыс, сауатты оқыды. 1
2. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап берді:
1 сұрақ
2 сұрақ

1
1
Тыңдалым, Оқылым. Мәтінді оқиды, сұрақтарға жауап береді.
Топтық жұмыс. Әр топ екі сұрақтан жауап береді.
1 топ: 1,2 сұрақтар
2 топ-3,4 сұрақтар
3 топ-5,6 сұрақтар
4 топ-7,8 жауаптарын айтады.

Ә/Айтылым «Алты қалпақ»
Жасыл қалпақ- жаңа идея ұсынады.
Қара қалпақ - сын айтады.
Сары қалпақ - жақсы тұстарын айтады.
Қызыл қалпақ – эмоциялық көңіл күйін білдіреді. Оқылым. Мәтінді оқиды, қандай аң екенін айтады.

Б/ Айтылым. Дұрыс айтуға жаңа ақпаратты қабылдауға машықтандыру үшін 5,6 тапсырмаларды орындау.

№ Аңның сипаты Аң
1 Маймақ, балды ,бүлдіргенді жақсы көреді, қыста ұйықтайды. Аю
2 Құйрығы ұзын, қу. Түлкі
3 Терісі ақ, сұр қорқақ. Қоян
4 Мойны ұзын, биік жануар. Керік
5 Тікені бар, саңырауқұлақ жинайды. кірпі
6 Кішкентай,сары, жаңғақ жейді. тиін

Дескриптор балл
1. Аңды толық сипаттады.
2. Сөйлемді дұрыс құрды.
3. Сұраққа дұрыс жауап берді. 1
1
1
Айтылым. Сұраққа жауап береді, сөйлем құрайды ,аңды сипаттап айтады.

4/ Сергіту сәті Интербелсеңді тақтадағы бейнероликтегідей «Билейтін адам»жаттығулар жасайды.
https://www.youtube.com/watch?v=CDbYjTdOukU
Интербелсеңді тақтадағы бейнероликтегідей жаттығулар жасайды..
5. Мәтін соңы жұмыс.Айтылым..Дұрыс айтуға , жаңа ақпаратты қабылдауға машықтандыру үшін 9 тапсырманы орындатады.

Бүркіт қандай сайыс өткізді? Бүркіт «Қазақстан барысы» сайысын өткізді.
Бүркіт «Кім күшті?» сайысын өткізді.
Бүркіт «Кім тапқыр?» сайысын өткізді.

Барысты жарысқа кім дайындады? Әкесі барысты жарысқа дайындады.
Ағасы барысты жарысқа дайындады.
Атасы барысты жарысқа дайындады.

Барыс қандай сайысқа қатысты? Барыс қазақша күреске қатысты.
Барыс жүзу сайысына қатысты.
Барыс дзюдоға қатысты.

№ Дескриптор балл
1 Сөйлеу барысында тілдік нормаларды сақтайды. 1
1 Берілген сұрақтың жауабын анықтайды; 1
Барлығы: 2

Айтылым.Әр сұраққа үш нұсқасын ішінен дұрыс жауапты тауып айтады.
Мысалы:
1.Бүркіт «Қазақстан барысы» сайысын өткізді.
2.Атасы барысты жарысқа дайындады.
3.Барыс қазақша күреске қатысты.

Ә/Жазылым. Дұрыс сауатты жазу үшін машықтандыру 10- тапсырманы орындатады.
Берілген сөздер;
Қазақша күрес,жан-жануарлар жарысы,ептілік, төзімділік, дайындалды,көп жаттықты,жеңімпаз, күресу,аяқтан шалу, барыс, аю,қоян, қасқыр, борсық, арқар.
Сөздерді пайдаланып мәтін құрайды...

«Оймоншақ» ойынын ұйымдастырады.Оқулықтағы 11- тапсырманы орындатады.

Дайындыққа 3 минут беріледі. Қай топ дұрыс нәтиже көрсетсе, сол топ жеңімпаз атанады.
Әр оқушы бір сөйлемнен айтады. Тапсырманың шарты бойынша сөйлемдер арасында логикалық байланыс болуы керек.
Бекіту : «Жұптық жұмыс» Әр топтан бір оқушыдан шығып бөлек партаға отырып бірбіріне жұмбақ қояды, кім дұрыс тез жауап берсе сол жеңеді. 12-тапсырма.
1.Жазда қыдырады,қыста ұйықтайды. /аю/
2.Халық қу деп,
қылған күлкі.
Айласы көп,
Бұл не? /түлкі/
3.Күркіреген күндей үні бар,
Жүрегінің түгі бар.
Жануарлар табынар
Аң патшасын тауып ал. /арыстан/....... Оқылым.Айтылым.Жұмбақтарды кезекпен оқиды, жауабынды айтады.
Формативтік бағалау.Топ жетекшісі өз топ мүшелерінің жұмысын бағалайды.Топтық жұмыстардың жиынтық бағасы қойылады. Бағалау парағы
№ Аты-жөні баға
1
2
3
4
5
6
7


Сабақтың соңы Рефлексия .
Мұғалім: «Дана ағашы» тәсілі бойынша сабақтың қалай өткендігін анықтайды. Ол үшін балаларға мынадай сұрақ қояды:
- Балалар сабақ барысында қандай жағымды сөздер естідіңдер? Жауаптың нәтижесі бойынша сабақ қорытындылайды.
Оқушыларға стикер толтыруды ұсынып «Дана ағашына» жапсырады. Сабақтың қалай өткенін желімқағаздарға жазады, «Дана ағашы» суретіне жапсырады.

Үйге тапсырма: 8- тапсырма
Қосымша ақпарат
Рефлексия
Сабақ барысында оқу мақсатына қол жеткізілді. Бүгін оқушылар мүльтфильм негізінді тақырыпты түсінді.Сыныптағы психологиялық ахуал жылы жақсы күйде өтті, оқушылар бірбіріне тілек білдіріпті.Жоспарланған саралау шаралары тиімді болды. Сабақ жүйелі жоспарланғандықтан, сабақтың мақсаты мен оқу міндеттері орындалды.Оқушылар мәтін мазмұнын түсінді, сұрақтарға жауап берді, жаңа сөздерін үш тілде оқып танысты.Сабақ жоғары деңгейде өтті, өйткені оқу мақсаттары дұрыс таңдалды,, уақыт тиімді пайдаланылып, саралау жұмыстары да орындалды.
Қорытынды бағалау:
1.Сабақтағы сұрақ-жауап жұмысы жақсы өтті, оқушылар дескриптор бойынша басқа топтың жауаптарын бағалады.
2. «Оймоншақ» ойыны арқылы мәтіннің мазмұнын дұрыстап жеткізді, сөйлемдердің байланысы бар.
Сабақтағы өзімнің көңілім толмаған әрекет:
1. Топтың ішіндегі әлсіз балалар аз жұмыс істеді.
2. Рефлексияда балалардың көбісі сабақ туралы өз ойларын айта алмады.

Келесі сабағымда нені жетілдіруге болатынын білдім.