Қазақ әдебиеті 7 сынып. Сабақтың тақырыбы: Әбділда Тәжібаев «Сырдария» өлеңі

     Шынықұлова Күнзираш Асанбайқызы

Абай Құнанбаев атындағы №2 жалпы орта білім беретін мектеп

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Екібастұз қаласы

Павлодар облысы

Аннотация

Қазақ әдебиетінен   сабақ жоспары  7-сыныптың оқу  бағдарламасына сай құрылған. Сабақ барысында әдеби шығарманы оқу арқылы Сыр өңірінің кешегісі, бүгіні мен болашағын танып-білу, өз туған жерінің экологиялық жағдайына назар аудару мақсат етіп қойылған. Салыстыру, зерттеу, талдау тапсырмалары арқылы оқушыларға экологиялық және экономикалық білім беру , кәсіби бағдарлау жоспарланған.

Білімділік мақсаты: Шығарманы талдау, проблемалық оқыту арқылы өлеңнің тақырыбы мен идеясын таныту.

Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың мәнерлеп оқу , ойын жүйелеп айта білу дағдыларын , шығармашылық жұмысқа икемділігін дамыту;

Тәрбиелік мақсаты: Туған жерге деген махаббат арқылы қоршаған ортаны аялауға, тәрбиелеу.  Сабақ барысында кәсіби бағдар беру арқылы эстетикалық әрі экологиялық тәрбие беру.

Сабақтың типі: танымдық сабақ.

Сабақтың түрі:  жаңа материалды меңгерту

Пәнаралық байланыс: Тарих, экономика, экология, биология.

Ұйымдастыру формасы: жеке –дара, топпен

Сабақтың әдісі:  мәтінмен  жұмыс , сұрақ-жауап,   пікір алысу, салыстыру  .

 Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

1. Оқушыларды түгендеу,көңіл-күйлерін сабаққа аудару,топқа бөлу.

2.Үй тапсырмасын сұрау. Өткен сабақты пысықтау .

ІІ.Жаңа сабақ.

 1-кезең .«Білім»

1.Оқушылармен бірге туған жер , Отан тақырыбындағы мақал-мәтелдерді еске түсіру (әр топ бір-бірден).

2. Мұғалім туған жер, Отан туралы  жалпы шолу жасап, жаңа тақырыпқа бағыттайды. Кез – келген ақын  міндетті түрде өз елін, Отанын жырға қосатынын, соның бірі – Ә.Тәжібаевтың «Сырдария» өлеңі екенін айтып өтеді. Автор шығармашылығына тоқталу. 

2-кезең. «Түсіну»

Мәтінмен жұмыс:

-          Өлеңді мәнерлеп оқу;

-          Тақырып – идея – тегі;

-          Лирикалық қаһарман, оның туған жерге деген махаббаты, ыстық ықыласы қай жолдардан көрінеді;

-          Сырдарияны неге «Ел анасы – менің анам» дейді?

3-кезең. «Қолдану».

1. Топпен жұмыс:

(Ескерту: оқушыларға алдын-ала Сырдария өзені туралы мәліметтер жинап, оқып келу тапсырылған. )

Тапсырма:  І топ. Сырдария өзені . Кеше .

ІІ топ.Сырдария. Бүгін.

ІІІ топ. Сыр өңірі .Ертең.

Алғашқы екі  топ дайындап келген мәліметтеріне сүйене отырып, ақын жырлаған Сыр елінің, Сырдария өзенінің кешегі, бүгінгі тыныс-тіршілігін, жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемін,  экологиялық  жағдайын ,  қоршаған ортаға келген шығындардың ел экономикасына әсерін талдауға тырысуы керек.

ІІІ топ  Сыр өңірін   сипатын ақын сөзімен  бере отырып, қоршаған ортаны аялау , сақтау арқылы  болашақтағы өмірін,тынысын беруге тырысады.  Табиғатты аяламасақ , арты қандай апатқа апаратынын  болжайды.  

   4-кезең. «Анализ»

Салыстыру кестесі.  Әр топқа «Эколог», «Жасыл полиция» және «Жергілікті тұрғындар»  рөлдерін беру арқылы Сыр өңірінің экологиясына әсер еткен жағдаяттар мен өз туған жерінің , Екібастұз өңірінің экологиясын салыстыру, қоршаған ортаны қорғауға өз көзқарастарын білдіру.

Сырдария ,Сыр өңірі	Екібастұз
Мысалы: 1. Егістік,  мақтаға  және т.б.тартылған су арналарының  қоршаған ортаға тигізген әсері.	1.Көмір бассейндері.
2.	2.
3.	3.
Ұсыныс:

 

5-кезең. «Синтез»

Жекелей тапсырма. 

 «Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ,

Оны айтатын табиғаттың тілі жоқ...» - шығарма желісімен өз туған жерің, оның табиғаты туралы ой  толға.

 

6-кезең. «Бағалау»

Ә.Тәжібаевтың «Сырдария»  өлеңнің әлеуметтік мәні, тәрбиелік рөлі, танымдық маңызы. Өзіңе қажетті қандай мағлұмат жинадың?  (Әр оқушы өз ойын қорытындылайды)

ІІІ. Үйге тапсырма.

-          «Сырдария» өлеңін жатқа оқу;

-          Өлеңге сатылай кешенді талдау.

ІҮ.Бағалау.