Қазақ тілінен күнтізбелік-сабақ жоспары 5- сынып Сабақтың тақырыбы: Ас- адамның арқауы

 Сабақтың мақсаты:

 1)білімділік: оқушыларды қазақ халқының тағамдарымен таныстыру, негізгі және туынды түбір, септіктерді бекіту

 2)тіл дамытушылық: ауызекі сөйлеу дағдысын жетілдіру, оқушының дүниетанымын кеңейту, ауызша ойлау мен сөйлесу қабілетін дамыту, сөз тіркесін және сөйлем құрау дағдысын қалыптастыру

 3)тәрбиелік: туған жерін, елін, салт-дәстүрін сүюге тәрбиелеу

 Сабақтың түрі: жаңа

 Сабақтың типі: дәстүрлі

 Пәнаралық байланыс: орыс тілі

 Қолданылатын әдіс-тәсілдер: түсіндіру, сөйлесу, сұрақ-жауап

 Қолданылатын көрнекіліктер: компьютер, интерактивті тақта

 Жұмыс түрлері: жазбаша, ауызша

 Сабақтың барысы:

 I.Ұйымдастыру кезеңі:

 1.Сәлемдесу.

 2.Тексеру.

 3.Сұхбат.

 Психологиялық дайындық:

 1. Бүгін нешесі?

 2. Таңертең нешеде тұрдың?

 3. Таңғы асқа не жедің?

 Сабақтың мақсатымен таныстыру:

 -Біз бүгін «Ас – адамның арқауы» деген қазақтың мақалына сүйене отырып, қазақтың ұлттық дастарханына қонаққа келіп отырмыз. Қазақтың киелі ақ дастарханы біздің алдымызға жайылып, тағамдарын сыйлап тұр. Бірақ бұл дастарханға отыру үшін біз жұмбақ шешуіміз керек.

 1. Дәмді - дәмді тағамдарды жинайды,

 Қонақтарды көңілдене сыйлайды. /Дастархан/

 2. Дос үйіне түстің бе,

 Түгел соның үстінде. /Дастархан/

 II.Үй жұмысын тексеру. Сұхбаттасу. 67 беттегі диалогті ауызша айту

 II.Жаңа тақырып. Ас - адамның арқауы

 Мұғалім: - Қазақтың киелі дастарханның үстіне қандай тағамдар қойылады?

 Оқушылар: - Бауырсақ, таба нан, құрт, ірімшік, шұжық, қазы, айран, шай, қант, сары май.

 Мұғалімі: - Өте жақсы! Қазақ халқы дастархан байлығына өте үлкен мән берген. Негізгі асы – сүт пен ет. Қазақтар тағам түрлерін: сүт тағамдары, ет тағамдары және ұн тағамдары деп үшке бөлген.

 1-слайд.Сүт тағамдары

 Сүттен құрт, ірімшік, қымыз, шұбат, айран, май, қаймақ, қатық, ежегей сияқты ішетін, жейтін әр түрлі тағам әзірлеген.

 2-слайд. Ет тағамдары

 Етті суға пісіріп те, буға пісіріп те, майға қуырып та, кесектеп те, отқа қақтап та әзірлеген. Олар қазы, қарта, шұжық, жал, жая, т.б. ет тағамдары.

 3-слайд.Ұн тағамдары

 Ал енді осы аты аталған тағамдардың ішінде, қай тағам ең қасиетті, киелі деп аталатын тағам? Қазақ халқының басты асы нан, нансыз өмір жоқ, сондықтан дастарханға алдымен нан қойылады.

 

 Мұғалім: Нан туралы қандай тыйым сөздер білесіндер?

 Оқушылар: Нанды шашуға, жерге тастауға, басуға, рәсуа етуге болмайды.

 Мұғалім: -Неге нанды киелі деп атайды?

 Оқушылар:

 - Жерде жатқан нан болса алып, адам баспайтын жерге қою керек.

 - Таңертең нан ауыз тимей үйден шықпау керек.

 Мұғалім: - енді нан туралы өлең тындайық.

 Оқушы:

 - Нан - ардақты адал ас

 Кәрі, жас одан аттамас.

 Ақ дастархан үстінде,

 Қол жумай оны ұстамас.

 Нандай жоқ қой асыл дәм,

 Жеп үйренген жасыңнан.

 Дастарханнан нан кетсе,

 Береке кетер асыңнан.

 Ей, балалар, балалар,

 Болмандар, сірә, нанға тар.

 Өмірдің алтын арқауы-

 Нан қиқымын шашпандар,

 Теріп алып, қастерлеп.

 Торғайларға тастандар. /Ө. Тұрманжанов/

 

 Жаңа сөздер.

 -мәнерлеп оқу, сөздікке жазғызу

 -қазақ тілінің төл дыбыстары бар сөздерді дұрыс айтуға үйрету

 Ардақты адал ас – бесценный, почитаемый продукт

 одан аттамас – не перешагнет через него

 қол жумай оны ұстамас– не возьмет не помыв руки

 асыл дәм – прекрасный вкус

 жасынан – с детства

 береке кетер асыңнан – благополучие уйдет со стола

 өмірдің алтын арқауы – главное в жизни

 қиқымы – крошки хлеба

 шашпаңдар – не бросайте

 Тапсырма:

 1.Нан сөзін септеңдер

 2.Нанды, өмірдің, балалар, дастарханнан, оқушы сөздерінің түбірін анықтаңдар

 Y.Қорыту. Нені білдің? Нені білгің келеді?

 YI.Үй жұмысы. Өлеңді жаттау

 YII.Бағалау.