Тестер жинағы (10 сынып)
26.09.2018
12065
805
Бакижанова Гульназ Бауржановна
І НҰСҚА
1. Тура мағыналы сөз тіркесін көрсетіңіз.
А. Суық хабар В. Жұмсақ мінез С. Қатты сөз Д. Ақ жүрек Е. Қара шаш
2. Мақалдың жалғасын табыңыз. Күш-білімде, білім-...
А. мектепте В. кітапта С. Оқушыда Д. Далада Е. Қалада
3. «Оқушы» сөзіне мағыналас сөзді табыңыз.
А. Халық В. Шәкірт С. Мұғалім Д. Адам Е. Ұстаз
4. Мақал-мәтелдерден антонимді табыңыз.
А. Еңбек етсең, емерсің. В. Оқу инемен құдық қазғандай.
С. Мың досың болса да аз, бір қасың болса да көп. Д. Мектеп- кеме, білім- теңіз
Е. Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.
5. Жай сөйлемнің түрлерін анықтаңыз.
А. Жақты, жақсыз, атаулы. В. Аралас қүрмалас. С. Толықтауыш, пысықтауыш.
D. Салалас, сабақтас. Е. Бастауыш, баяндауыш.
6. Құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.
А. Жай. В. Жайылма. С. Одағай. D. Салалас. Е.Толымды.
7. Фонетика нені зерттейтінін көрсетіңіз.
А. Сөз мағыналарын. В. Сөз таптарын. С. Тіл дыбыстарының жүйесін.
D. Сөз құрамын. Е. Сөз тіркесінің байланысу тәсілін.
8. Қатаң дауыссыз дыбысқа жатпайтын қатарды көрсетіңіз.
А. Р, л, й. В. П, ф, к. С. Т, с, ш. D. Ч, х, щ. Е. һ, ц, с.
9. Сөйлемнен тек ұяң дауыссыздан құралған сөзді көрсетіңіз.
Ол жазда жайлауда атасының үйінде болды.
А. Жайлауда. В. Ол. С. Үйінде. D. Жазда. Е. Атасының.
10. Буын үндестігіне бағынбай жалғанатын қосымшаны табыңыз: Бала...
А. -лар. В. -жан. С. – пан. D. -нікі. Е. -қай.
11. Күрделі сөзді анықтаңыз.
А. Сауықтыру. В. Алыс-жақын. С.Ғимаратгар. D.Мемлекеттік. Е.Құрылыста.
12. Түбірлес сөздер қатарын анықтаңыз.
А. Дос, доп, долы. В. Күн, ай, жыл. С. Оқу, білім, ғылым.
D. Біл, білім, білгіш. Е. Орындық, озат, орақ.
13. Жұрнақ арқылы жасалған сын есімді табыңыз.
А. Жылдам. В. Күндер. С. Шешім. D. Ойынды. Е. Ұлттық.
14. Есімдіктердің түрін анықтаңыз. Ешкім, ештеңе, ешқашан.
А. Сұрау. В. Өздік. С. Белгісіздік. D. Болымсыздық. Е. Жіктеу.
15. Негізгі етістікті табыңыз.
А. Отыр В. Ойла. С. Жырла. D. Ақылдас. Е. Сана.
16. Қыстырма сөзді белгілеңіз.
А. Мүмкін. В. Амалсыз. С. Алақай. D. Япырмау. Е. Әтгеген-ай.
17. Берілген сөйлемнің аудармасын көрсетіңіз. «Время дороже золота»
А. Уакыт әрқашанда аз. В. Уақыт алтыннан қымбат. С. Уакыт қайтып келмейді.
D. Уақытым жоқ Е. Уақытыңды бағалай біл.
18.Мекен пысықтауышы бар сөйлемді анықтаңыз.
А. Олар кеше келді. В. Оқу үшін қалаға келді. С. Ол Отан үшін жанын берді.
Д. Адамды жақы көру- үлкен қасиет. Е. Төрт екіге бөлінеді.
19. Жалаң сөйлемді табыңыз
А. Оқушы тыңдады. В. Сен осы үйдің баласысың. С. Кенжетай биыл жиырма екіде.
Д. Күз түні ызғарлы, суық. Е. Сен осы үйдің баласысың.
20. Қазақстанның ежелгі қалаларын табыңыз.
А. Тараз, Жезқазған, Семей В. Түркістан, Тараз, Отырар С. Павлодар, Қарағанды, Ақтау
D. Ақтөбе, Түркістан, Атырау Е. Шымкент, Павлодар, Отырар
21. Бастауыш пен баяндауыш зат есімнен тұрған сөйлем.
А. Шет тілін оқу – болашағың. В. Кешігіп келгендер – әжемнің таныстары.
С. Тіл – қоғамдық құбылыс. D. Мен – жүрген бір пендемін.
E. Бар ойы – өлең айтып, ән салу.
22. Сұраулық демеулікті анықтаңыз.
A. Көрме ашылды(ма). B. Жақсы жарна(ма). C. Ешкімді алда(ма).
D. Далаға бар(ма). E. Облыстық басқар(ма).
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Жақсылардың жақсысы
Баяғыда бір адам бірнеше бөлмелі жарық, биік, өте әсем үйде тұрыпты. Үйдің айналасы бау-бақша екен. Бір күні оның кішкентай қызы бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Кірмеген жалғыз ғана бөлме қалыпты. Ол ылғи да жабық тұрады екен.
Сонда әкесіне қызы:
- Әке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге қарағанда жақсы ғой деп ойлаймын, - дейді.
- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен әлі жассың, өскенде бұл бөлмені саған берем. Сен оған өмір бойы риза боласың, - деп жауап қайтарады әкесі.
Қыз есейіп, бойжеткен атанады. Әкесі қызына жабық бөлменің кілтін береді. Қыз есікті ашқанда, тек ұршық пен кітапты көреді. Қыз әкесіне:
- Әке, сен жабық бөлмеде «жақсылардың жақсысы бар» деген едің. Мен ұршық пен кітаптан басқа ештеңе таппадым, - дейді.
- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық болса, өнерің жанады. Ал кітап оқысаң, білімің артады. Жарық дүниеде бұлардан жақсы нәрсе жоқ. Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады, - деп түсіндірді әкесі.
23. Кейіпкердің назарын өзіне аудару мақсатында қолданылған сөзі бар сөйлем:
A) Қыз есейіп, бойжеткен атанады.
Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады әкесі.
C) Ал кітап оқысаң, білімің артады.
D) - Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар.
E) - Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда.
24. Мәтіндегі «жақсылардың жақсысы»
A) Жарық бөлме, жабық бөлме.
Әсем үй, жабық бөлме.
C) Ұршық, кітап.
D) Ата-ана, ас.
E) Бау-бақша, байлық.
25. Мәтінде кездесетін адамның жас атауы
A) Бала
Бозбала
C) Қыз
D) Бойжеткен
E) Сәби
ІІ НҰСҚА
1. «Астында» сөзінің антонимін табыңыз.
А. Қасында. В. Ішінде. С. Артында. D. Үстінде. Е. Алдында.
2. Бірыңғай ұяң дауыссыз дыбысты сөзді белгілеңіз.
А. Арман. В. Керім. С. Гауһар. D. Ғазиз. Е. Жаңбыр.
3. Түбір сөздерді табыңыз.
А. Кет, айт, жаз. В. Барсын, жазу, айтты. С. Көгілдір, ақшыл, келді.
D. Емші, сонау, беру. Е. Беру, сенің, оның.
4. Төл сөзді сөйлемді белгілеңіз.
А.Сен дегенде сөз бар ма?
В. «Келешек өткен тарихты қорғау», -дейді Олжас Сүлейменов
С. Балалардың соңғы ермегі -"Ақсүйек", "Соқыр теке".
D. Сауатты болу дегеніміз - дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу.
Е. Әй дер әже, қой дер қожа жоқ.
5. Сөйлемнің қазақ тіліндегі баламасын анықтаңыз: Казахстан - удивительно красивая страна.
А. Қазақстанның жеріне таңқаласың. В. Қазақстанның жері сұлу.
С. Қазақстан - таңғажайып сұлу ел. Д.Қазақстанның жері – таңғажайып.
Е. Казақстанның жері кең және сұлу.
6. Әкеңіздің шешесі сізге кім болатынын анықтаңыз.
А. Туыс. В. Әпке С.Тәте. D. Ата. Е. Әже.
7. Ауыспалы мағынада тұрған сөз тіркесін табыңыз.
А. Терең көл В. Дәптер ашық С. Ашық есік D. Алтын сағат Е. Терең ой
8. Қатаң дауыссыз дыбыстардан басталған қосымшалы сөздерді табыңыз.
А. Білімді, Мақпалға В. Зейнеге, оқыған С. Шынардай, ізде
D. Қонақтар, айтқыз Е. Табады, қойды
9. Тырнақшаға алынып жазылатын жалқы зат есімді анықтаңыз.
А. Абай жолы романы В. О.Бөкей көшесі С. Зайсан ауданы
Д. Қорқыт ата Е. Отырар қаласы
10. Мақсат пысықтауышы бар сөйлемді көрсетіңіз.
А. Жібек жолы қазақтың кең даласын басып өткен.
В. Асан білімін жалғастыру үшін Алматыға барды.
С. Түркістан-көне қала.
Б. Марқакөл байлығының бірі- балық
Е. Қорықта көптеген орман, тоғайлар көп.
11. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны табыңыз.
А. -дар, -дер, -тар, -тер. В. -ға, -ге, -қа, -ке. С. -дың, -дің, -тьщ, -нікі.
D.-ны, -ні, -ды, -ді. Е. -мен, -бен, -пен.
12. Туынды сөзді табыңыз.
А. Жұмысшы. В. Жұмыспен. С. Жұмысты. D. Жұмысың. Е. Жұмыстан.
13. «Оқушыларыма» сөзіндегі жалғаулардың жалғану ретін анықтаңыз.
А. Көптік жалғау, жіктік жалғау, септік жалғау
В. Көптік жалғау, тәуелдік жалғау, септік жалғау
С. Көптік жалғау, септік жалғау, тәуелдік жалғау
D. Көптік жалғау, сөз тудырушы жұрнақ, барыс септік жалғауы
Е. Көптік жалғау, тәуелдік жалғау
14. Салыстырмалы шырайдың жұрнағын табыңыз.
А. -лы, -лі. В. -лау, -леу. С. -сыз, -сіз. D. -ғы, -гі. Е. -лық, -лік.
15. Сұрау есімдіктер тобын керсетіңіз.
А. Қандай, қанша, неше. В. Анау, мынау, осынау. С. Біреу, кейбіреу, әркім.
D. Өзім, өзің, әзі. Е. Біз, сіз, ол.
16. Мақсатты келер шак етістігін анықтаңыз.
А. Келсе. В. Келер. С. Бармақшымын. D. Сөйлейді. Е. Жариялап отыр.
17. Қарсылықты жалғаулықты анықтаңыз.
А. менен. В. бірақ. С. бірде. D. әлде. Е. сондықтан.
18. Салалас кұрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және оқуга түсемін.
А. Ыңғайлас. В. Түсіндірмелі. С. Кезектес. D. Талғаулы. Е. Қарсылықты.
19. Қаратпа сөздердің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз.
А. Анықтауыш. В.Толықтауыш. С. Сөйлем мүшесі болмайды.
D. Бастауыш. Е. Баяндауыш.
20. Шартты райлы мақал-мәтелді көрсетіңіз.
А. Көп түкірсе – көл. В. Білекті сүріндіре алмағанды білімді сүріндіреді.
С. Өнерлінің өзегі талмас. D. Еңбектің наны тәтті. Е. Еріншектің ісі екі.
21. Көңіл-күй одағайын табыңыз.
А. Моһ-моһ, жануар! В. Паһ, неткен дауыс! С. Кә-кә, келе ғой.
D. Ауқау-ауқау! Е. Тәйт, кет әрмен.
22. Есімдіктің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз: Ешкімге қиын тапсырма берілмеді.
А. Бастауыш В. Баяндауыш. С. Анықтауыш. D. Пысықтауыш. Е. Толықтауыш.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Тіл-өте маңызды құрал. Адам дүниеге келгеннен бастап, өмір бойы тілмен бірге тіршілік етеді. Ана тілі адам баласының бойына ана сүтімен сіңеді. Тіл болмаса, адам өз ойын біреуге жеткізе алмас еді, біреудің ойын түсіне де алмайтын еді. Тіл арқылы біз білім аламыз, мамандыққа үйренеміз. Өткен тарихымыз, халқымыздың әдет-ғұрыптары, дәстүрлері бізге тіл арқылы жетеді. Халықаралық байланыста әлемдік деңгейде қолданылатын алты тіл бар. Олар: ағылшын, француз, орыс, испан, қытай, араб тілдері. Қазақ тілі өте бай әрі көркем тілдердің бірі. Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады. Қазақ тілінің сөздік құрамына тағы басқа тілден енген кірме сөздер, көнерген сөздер, жаңа сөздер, терминдер мен диалектілер жатады. Қазақстан Республикасының Конституциясында «Қазақ тілі- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі» деп жазылған. Тіл туралы алғашқы заң 1989 жылы 22 қыркүйекте қабылданған. Біздің елімізде тұратын барлық ұлт өкілдері қазақ тілін оқып үйренуде. Жарқын болашаққа ұмтылған Қазақстан үшін бүгінгі жағдайда біздің көп тіл білуіміз керек. Бірнеше тіл білгеннен ешкім ұтылмайды.
23. Қазақ тілі жататын тілдер тобы.
А. Үндіеуропа тілдер тобы..
В. Славян тобы
С. Түркі тілдер тобы
D. Қытай-Тибет тобы
Е. Алтай тілдер тобы
24. Мақалдың жалғасын табыңыз: Ана сүті бой өсіреді. Ана тілі ...
А. ой өсіреді
В. туған тілді өсіреді
С. түйсік өсіреді
D. сана өсіреді
Е. қанат өсіреді
25. Алғашқы Тіл туралы Заң қашан қабылданғанын табыңыз.
А. 1996 жылы
В. 1989 жылы
С. 1998 жылы
D. 1999 жылы
Е. 1986 жылы
IІІ НҰСҚА
1. Синонимдік қатарды көрсетіңіз.
А. Сүйек, асық. В. Қасқыр, түлкі. С. Шаңғы, боран. D. Шығарды, отырды. Е. Адам, кісі
2. Ауыспалы мағынадағы сөз тіркесін көрсетіңіз.
А. Ақ көйлек В. Қара көз С. Жылы су D. Жұмсақ төсек Е. Ақ жүрек
3. Антонимі бар мақал-мәтелді табыңыз.
А. Еңбек етсең, емерсің. В. Көз- қорқақ, қол- батыр
С. Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей.
D. Батыр туса-ел ырысы. Е. Мектеп-кеме, білім-теңіз.
4. Шығыс септіктен кейін келетін шылауды табыңыз.
А. Үшін, арқылы В. Кейін, басқа С. Қатар, бірге D. Бірге, туралы Е. Дейін, шейін
5. Қазақстан батыс, солтүстік батыс және солтүстігінде қандай елмен шектесетінін көрсетіңіз.
А. Индия. В. Қытай. С. Ресей. D. Қырғызстан. Е. Өзбекстан.
6. Сөйлемнен тура толықтауышты табыңыз. Адал бала өзінің анасын ұмытпайды.
А. Адал В. Бала С. Анасын D. Ұмытпайды Е. Өзінің
7. Мақалды толықтырыңыз. ... тас жарады, тас жармаса бас жарады.
А. Көз. В. Тіл. С. Қол. D. Бас. Е. Тіс.
8. Тәуелдік жалғаулы зат есімді көрсетіңіз.
А. Өнердің В.Жылдан С. Балаңыз D. Шәкіртті Е. Шебермін
9. Ұяң дауыссыз дыбыстан басталатын қосымшалы сөздерді табыңыз.
А. Жазда, балаға. В. Қонақтар, айтқыз. С. Шынардай, ізде.
D. Табады, қойды. Е. Зейнеге, оқыған.
10. Бұйрық райдың ІІІ жағында тұрған етістікті анықтаңыз.
А. Келіңдер. В. Түсініңіздер. С. Оқығысы келеді. D. Жеңді. Е. Барсын
11. Тек дауысты дыбыстан құралған буын түрін белгілеңіз.
А. Тұйық буын В. Бітеу және тұйық буын. С. Ашық және тұйық буын.
D. Жабық буын. Е. Ашық буын.
12. Туынды түбір сөздерді көрсетіңіз.
А. Ән, оқу. В. Білім, білгіш. С. Жерге, өзін. D. Күзде, сурет. Е. Ал, алды
13. Жұрнақ арқылы жасалған сын есімді анықтаңыз.
А. Жазғы. В. Көк. С. Момын. D. Көркем. Е. Жас.
14. Адам мінезіне қатысты қолданылатын сын есім сөздерін белгілеңіз.
А. Ақылды. В. Биік. С. Қоғам. D. Оныншы. Е. Жасыл.
15. Тиісті есімдікті қойыңыз: Үйде ... жоқ екен.
А. Біреу. В. Ешкім. С. Әлдекайда. D. Біз. Е. Қалай?
16. Жақсыз сөйлемді көрсетіңіз.
А. Қайда барасыз? В. Самат мені таныды. С. Отан- оттан да ыстық.
D. Сабақтан кешігуге болмайды. Е. Мен бүгін киноға барамын.
17. Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және Алматыға окуга түсемін.
А. Қарсылықты салалас қүрмалас. В. Себеп-салдар салалас құрмалас.
С. Талғаулы салалас құрмалас. D. Түсіндірмелі салалас құрмалас. Е. Ыңғайлас салалас құрмалас.
18. Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз.
А. Жалпы, ол өз ісін біледі. В. Қап, бәлем! С. Балалар үйге кірді.
D. Шіркін, даусы қандай әдемі! Е. Балалар, отырыңдар.
19. Негізгі одағайларды анықтаңыз.
А. Бәрекелді. В. Ойпырмай. С. Апырай. D. Шіркін-ай. Е. Ах, ох.
20. Сөйлемнің орыс тіліндегі баламасын анықтаңыз
Тудағы ою-өрнек қазақ елінің өзіндік ерекшелігін көрсетеді.
А. Орнамент- символ своебразия казахского народа.
В. Орнамент- символ культуры казахов.
С. Орнамент- символ земли.
D. Орнамент- символ своебразия казахов
Е. Орнамент на Флаге показывает своебразия казахского народа.
21. Бағыныңқы және басыңқы сөйлемдерден тұратын құрмаластың түрін анықтаңыз.
А. Сабақтас құрмалас сөйлем.
В. Атаулы сөйлем.
С. Салалас құрмалас сөйлем.
D. Жалаң сөйлем.
Е) Жай сөйлем.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Қорқыт туралы аңыз
Қорқыттың ауылы Сырдарияның жағасында болыпты. Асқан күйші, қобызшы Қорқыт бір күн де үйінде отырмай, ылғи ел кезіп, қобызымен күй тартады екен. Күйді құмарланып тартқан сайын, Қорқыттың өлім жайлы қайғысы жеңілденіп, жоғала беріпті. Бір күні түсінде тәңір аян беріп, Қорқытқа айтыпты:
-Сен өлімді аузыңа алмасаң, саған еш уақытта өлім жоқ.
Бұдан кейін бірталай заман өтеді. Қорқыт өлімді аузына алмай, қобызын тартып, ел аралап жүре беріпті. Күндердің күнінде ел аралап жүріп, бір ауылда отырса, байлаулы тұрған өгізі далаға қашып барады екен. Өгізін қуып жүріп: «Мұны өлсем де, ұстамай қоймаспын,-депті. Осы сөзді ашу үстінде айтқанына қатты өкінеді. Өз сөзінен өзі шошиды. Жоқ, бұл жерден кету керек. Астына желмая мініп, дүниенің төрт бұрышын кезіп кетеді. Барған жердің бәрінде өзіне қазылып жатқан көрді көреді. Қорқыт оларға: «Мұны кімге қазып жатырсыңдар?»- деп сұраса, «Қорқыт әулиеге» деп жауап береді. Қорқыт қайда барса да өлімнен құтылмайтынын біліп, өз еліне қайтады. Еліне келген соң, Сырдарияның суына кілемді төсеп, сонда қобызын тартып отыра беріпті. Аспандағы құс ұшуын, жел есуін тоқтатып Қорқыт күйін тыңдапты. Қорқыт осылайша күндіз- түні ұйқы көрмей қобызын тартып өліммен алысыпты. Бір күні Қорқыт қатты шаршап, қалғып кетеді. Сол кезде ажал жылан күйінде келіп шаққанда, Қорқыт осыдан ауырып өледі.
22. Қорқыт өмір бойы немен күресті?
А. Өмірмен
В. Өліммен
С. Өзімен
Д. Табиғатпен
Е. Өгізбен
23. Мәтінде кездесетін антоним сөздер:
А. Ажал-өлім
В. Қайғы-ашу
С. Күндіз-түні
Д. Күйші-қобызшы
Е. Ел-ауыл
24. Мәтін мазмұнына сай мақалды табыңыз:
А. Өнерліге өріс кең.
В. Адасқан жігіт жол таппас.
С. Адалдық-ардың ісі.
Д. Ұлы сөзде ұят жоқ.
Е. Су аққан жерінен айнымас.
25. «Аспандағы құс ұшуын, жел есуін тоқтатып, ... ... тыңдапты. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді анықтаңыз.
А. Қорқыт жырын
В. Қорқыт әнін.
С. Қорқыт күйін.
Д. Қорқыт мұңын.
Е. Қорқыт сазын.
ІV НҰСҚА
1. Ауыспалы мағыналы сөзді анықтаңыз.
А. Ол досына алтын сағат сыйлады. В. Кешке қызық кино басталды.
С. Түн салқындай бастады. D. Күзде жапырақтар сарғаяды. Е. Айман оған жылы лебізін білдірді.
2. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны көрсетіңіз.
А. –лар, -лер В. –нікі, -дікі С. –да, -де D. –са, -се Е. –ны, ні
3. Түбір сөздерді табыңыз.
А. Күйші, биші, өнері. В. Іні, аға, көке. С. Бастық, құжат, төлем.
D. Әнші, суретші, қаржы. Е. Өндірісі, саяси, зәулім.
4. Берілген сездер қандай дауыссыз дыбыстан құралғанын анықтаңыз: Баға, жаз, бұғы.
А. Ұяң дауыссыз дыбыстардан. В. Қатаң дауыссыз дыбыстан.
С. Ұяң және қатаң дауыссыз дыбыстардан. D. Қатаң және үнді дауыссыз дыбыстардан.
Е. Үнді дауыссыз дыбыстан.
5. Антонимі бар сөйлемді табыңыз.
А. Кітап - білім бүлағы. В. Сабақ өте қызықты етті. С. Қарағанды - өндірісті қала.
D. Алыс пен жақынды жүрген біледі. Е. Көктемде күн жылынады.
6. Сөйлемде буынның қай түрі жоқ екенін анықтаңыз. Машинада әжелерге орын береді.
А. Ашық. В. Тұйық. С. Бітеу. D. Бірыңғай. Е. Аралас. .
7. Сапалық сын есімнен жасалған баяндауышты табыңыз.
А. Отан - оттан да ыстық. В. Тәжірибелі мұғалім. С. Ел жасымен көрікті.
D. Халық сөзі қаһарлы. Е. Асан өнерлі бала.
8. Тәуелденген табыс жалғаулы сөзді табыңыз.
А. Ініме. В. Інісін. С. Ініңнің Д. Ініңізбен Е. Інілерің
9. Жұмбақтағы есімдіктің түрін анықтаңыз. Өзі жуас, өзі момын, Бір шешпейді тонын.
А. Өздік. В. Жіктеу. С. Белгісіздік. D. Болымсыздық. Е. Сұрау.
10. Жіктік жалғаулы зат есімді көрсетіңіз.
А. Еңбегім. В. Жерімнен. С. Кісілер. Д. Ғылыммен. Е. Оқушымын.
11. Қалау рай етістігін анықтаңыз.
А. Жақсы оқы. В. Бәрін біледі. С. Оқығысы келеді. Д. Білсе болды. Е. Айтып бер.
12. Бұрынғы өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.
А. Келемін. В. Алды. С. Отыр. D. Жүретін. Е. Келіпті.
13. Кезектес салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын белгілеңіз.
А. Және, әрі, да, де, та, те. В. Бірде, біресе, кейде. С. Бірақ, дегенмен, өйтсе де, алайда.
D. Өйткені, сондықтан, себебі. Е. Не, немесе, я, яки, әлде.
14. Қаратпа сөздің қызметін анықтаңыз.
А. Бастауыш қызметін атқарады. В. Сөйлем мүшесі қызметін атқармайды.
С. Анықтауыш қызметін атқарады. D. Пысықтауыш қызметін атқарады.
Е. Баяндауыш қызметін атқарады.
15. Есімдіктің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз: Әркімнің туған тілі-туған анасы.
А. Толықтауыш. В. Бастауыш. С. Баяндауыш. D. Анықтауыш. Е. Пысықтауыш.
16. Жалқы есімді табыңыз.
А. Көл жағасында. В. Өзен бойында. С.Тау баурайы. D. Ертіс жағасы. Е.Ағаштың көлеңкесі.
17. Дұрыс құрылған сөйлемді табыңыз.
А. Сәттілік тілейміз үлкен осынау шараға біз. В. Үлкен осынау шараға сәттілік тілейміз біз.
С. Тілейміз үлкен сәттілік осынау шараға біз. D. Біз осынау үлкен шараға сәттілік тілейміз.
Е. Біз осынау үлкен шараға тілейміз сәттілік.
18. Лепті сөйлемді анықтаңыз.
А. Қазақ жері кенге бай В. Бұл қандай көл С. Күн қандай тамаша
D. Қазақстан әлем елдерімен бейбіт өмір сүреді Е. Елдің бірлігі, ынтымағы нығая береді
19. Жақсыз сөйлемді табыңыз.
А. Жаз. Егіс даласы. В. Балам, қайдан келдің? С. Мен ауылға бардым.
D. Ертең осы жерге кел. Е. Менің сабақ оқығым келеді.
20. Қыстырма сөзді табыңыз.
А. Өзің бір қызық жан екенсің. В. Қорыта келгенде, сабақ өте жақсы өтті. С. Алдымнан жақсы кездестің ғой, балам. Д. Ата, немереңіз келді. Е. Жолдас командир, жолдас комиссар!
21. Сөйлемді аяқтайтын баяндауышты белгілеңіз.
Адамның бәрі ең жоғары мұратқа ....
А. Дайында. В. Ұмтылады. С. Байланысты. D. Жету. Е. Көреміз.
22. Қазақ отбасында бірге туған туыстарды қалай атайтынын белгілеңіз.
А. Ағайын. В. Жиен. С. Бала. Д. Шөбере. Е. Келін.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту».
Ақыл, қайрат, жүрек және ғылым
Қайрат, ақыл, жүрек – үшеуі таласып келіп, ғылымға жүгініпті.
Қайрат айтыпты: - Ей, ғылым, өзің білесің, дүниеде еш нәрсе менсіз кәмелетке жетпейді, әуелі өзіңді білуге ерінбей үйрену керек, ол – менің ісім. Дүниеге лайықты өнер, мал тауып, абырой, мақсатты еңбексіз табуға болмайды. Болымсыз нәрсеге үйір қылмай, бойды таза сақтайтын, көрсеқызар жеңілдіктен құтқаратын мен емес пе? Осы екеуі маған қалай таласады?
Ақыл айтыпты: -Не дүниеге, не ақыретке не пайдалы болса, не залалды болса, білетін – мен, сенің сөзіңді ұғатын – мен, менсіз пайданы іздей алмайды екен, ғылымды игере алмайды екен, залалдан қаша алмайды екен, осы екеуі маған қайтіп таласады? Менсіз өздері неге жарайды екен?
Жүрек айтыпты: -Мен – адам денесінің патшасымын, қан менен тарайды, жан менде мекен қылады, менсіз тіршілік жоқ. Жұмсақ төсекте, жылы үйде, тамағы тоқ жатқан кісінің де, аш кедейдің жайын да ойлайтын – мен. Үлкеннен ұят сақтап, кішіге рақым қылдыратын – мен, бірақ мені таза сақтай алмайды. Мен таза болсам, адам баласын алаламаймын, жақсылыққа елжіреп еритін – мен, жаманшылыққа жиреніп, тулап кететін – мен, әділет, ынсап, ұят, рақым, мейірбандық менен шығады, менсіз осылардың көрген күні не? Осы екеуі маған қалай таласады?
Сонда ғылым бұл үшеуінің сөзін тыңдап болып, айтыпты: -Ей, қайрат, сенің айтқандарыңның бірі рас-ақ. Ол айтқандарыңнан басқа да көп өнерлеріңнің бары рас, бірақ қаруыңа қарай қаттылығың да мол, пайдаң да мол, залалың да мол, кейде жақсылықты берік ұстап, кейде жамандықты берік ұстап кетесің, соның жаман.
-Ей, ақыл, сенің айтқандарыңның бәрі рас-ақ. Сенсіз еш нәрсе табылмайтыны рас. Тәңіріні де сен танытасың, екі дүниенің жайын да сен білесің. Бірақ сонымен бірге, амал да, айла да – бәрі сенен шығады.
Қайрат, сенің қаруың көп, күшің мол, сенің де еркіңе жібермейді. Орынды іске күшіңді аятпайды ғой. Орынсыз жерге қолыңды босатпайды. Осы үшеуің басыңды қос, бәрін жүрекке билет. Осы үшеуің бір кісіде менің айтқанымдай табылсаңдар, қасиетті адам сол.
Үшеуің ала болсаң, мен жүректі жақтадым.
23. Мәтіннің тақырыбына сай келетін мақал-мәтел
A. Алтау ала болса, ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса, төбедегі келеді.
B. Адаспаймын деген ер тал түсте жолдан адасады.
C. Досы көпті жау алмас, ақылы көпті дау алмас.
D. Байтал шауып бәйге алмас, Жақсы аттың тісін ашпа.
E. Бөрінің аузы жесе де қан, жемесе де қан.
24. Автордың ойынша қасиетті адам деген қандай адам екенін анықтаңыз
A. Аш кедейдің жайын ойламай, арын таза ұстайтын адам.
B. Өзгеге пайдасы мол, залалы жоқ, күшін орынды іске жұмсайтын, орынсыз істен бойын аулақ ұстайтын адам.
C.Пайданы іздеп, залалдан қаша алмайтын, ғылымды игере алмайтын адам.
D. Жақсылыққа елжіреп ерімейтін, жаманшылықтан жиренбейтін адам
E. Дүниеге лайықты өнер, мал тауып, абырой, мақсатты еңбексіз табуға болатындығын түсінетін адам.
25. Қайраттың өзі туралы айтқан пікірі:
А. Болымсыз нәрсеге үйір қылмай, бойды таза сақтайтын, көрсеқызар жеңілдіктен құтқаратын мен емес пе?
В. Не дүниеге, не ақыретке не пайдалы болса, не залалды болса, білетін – мен.
С. Мен – адам денесінің патшасымын, қан менен тарайды, жан менде мекен қылады, менсіз тіршілік жоқ.
Д. Үлкеннен ұят сақтап, кішіге рақым қылдыратын – мен, бірақ мені таза сақтай алмайды.
Е. «Әділет, ынсап, ұят, рақым, мейірбандық менен шығады, менсіз осылардың көрген күні не?»
Дұрыс жауаптары:
№1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е В В С А Д С А Д Д В Д Е Д Е А В В А В С А Е С Д
№2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Д Д А В С Е Е Е А В Е А В В А С В А С А В Е С А В
№3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е Е В В С С В С А Е Е В А А В Д Е Е Е Е А В С А С
№4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е В В А Д В А В А Е С Е В В Д Д Д С Е В В А А В А
1. Тура мағыналы сөз тіркесін көрсетіңіз.
А. Суық хабар В. Жұмсақ мінез С. Қатты сөз Д. Ақ жүрек Е. Қара шаш
2. Мақалдың жалғасын табыңыз. Күш-білімде, білім-...
А. мектепте В. кітапта С. Оқушыда Д. Далада Е. Қалада
3. «Оқушы» сөзіне мағыналас сөзді табыңыз.
А. Халық В. Шәкірт С. Мұғалім Д. Адам Е. Ұстаз
4. Мақал-мәтелдерден антонимді табыңыз.
А. Еңбек етсең, емерсің. В. Оқу инемен құдық қазғандай.
С. Мың досың болса да аз, бір қасың болса да көп. Д. Мектеп- кеме, білім- теңіз
Е. Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.
5. Жай сөйлемнің түрлерін анықтаңыз.
А. Жақты, жақсыз, атаулы. В. Аралас қүрмалас. С. Толықтауыш, пысықтауыш.
D. Салалас, сабақтас. Е. Бастауыш, баяндауыш.
6. Құрмалас сөйлем түрін көрсетіңіз.
А. Жай. В. Жайылма. С. Одағай. D. Салалас. Е.Толымды.
7. Фонетика нені зерттейтінін көрсетіңіз.
А. Сөз мағыналарын. В. Сөз таптарын. С. Тіл дыбыстарының жүйесін.
D. Сөз құрамын. Е. Сөз тіркесінің байланысу тәсілін.
8. Қатаң дауыссыз дыбысқа жатпайтын қатарды көрсетіңіз.
А. Р, л, й. В. П, ф, к. С. Т, с, ш. D. Ч, х, щ. Е. һ, ц, с.
9. Сөйлемнен тек ұяң дауыссыздан құралған сөзді көрсетіңіз.
Ол жазда жайлауда атасының үйінде болды.
А. Жайлауда. В. Ол. С. Үйінде. D. Жазда. Е. Атасының.
10. Буын үндестігіне бағынбай жалғанатын қосымшаны табыңыз: Бала...
А. -лар. В. -жан. С. – пан. D. -нікі. Е. -қай.
11. Күрделі сөзді анықтаңыз.
А. Сауықтыру. В. Алыс-жақын. С.Ғимаратгар. D.Мемлекеттік. Е.Құрылыста.
12. Түбірлес сөздер қатарын анықтаңыз.
А. Дос, доп, долы. В. Күн, ай, жыл. С. Оқу, білім, ғылым.
D. Біл, білім, білгіш. Е. Орындық, озат, орақ.
13. Жұрнақ арқылы жасалған сын есімді табыңыз.
А. Жылдам. В. Күндер. С. Шешім. D. Ойынды. Е. Ұлттық.
14. Есімдіктердің түрін анықтаңыз. Ешкім, ештеңе, ешқашан.
А. Сұрау. В. Өздік. С. Белгісіздік. D. Болымсыздық. Е. Жіктеу.
15. Негізгі етістікті табыңыз.
А. Отыр В. Ойла. С. Жырла. D. Ақылдас. Е. Сана.
16. Қыстырма сөзді белгілеңіз.
А. Мүмкін. В. Амалсыз. С. Алақай. D. Япырмау. Е. Әтгеген-ай.
17. Берілген сөйлемнің аудармасын көрсетіңіз. «Время дороже золота»
А. Уакыт әрқашанда аз. В. Уақыт алтыннан қымбат. С. Уакыт қайтып келмейді.
D. Уақытым жоқ Е. Уақытыңды бағалай біл.
18.Мекен пысықтауышы бар сөйлемді анықтаңыз.
А. Олар кеше келді. В. Оқу үшін қалаға келді. С. Ол Отан үшін жанын берді.
Д. Адамды жақы көру- үлкен қасиет. Е. Төрт екіге бөлінеді.
19. Жалаң сөйлемді табыңыз
А. Оқушы тыңдады. В. Сен осы үйдің баласысың. С. Кенжетай биыл жиырма екіде.
Д. Күз түні ызғарлы, суық. Е. Сен осы үйдің баласысың.
20. Қазақстанның ежелгі қалаларын табыңыз.
А. Тараз, Жезқазған, Семей В. Түркістан, Тараз, Отырар С. Павлодар, Қарағанды, Ақтау
D. Ақтөбе, Түркістан, Атырау Е. Шымкент, Павлодар, Отырар
21. Бастауыш пен баяндауыш зат есімнен тұрған сөйлем.
А. Шет тілін оқу – болашағың. В. Кешігіп келгендер – әжемнің таныстары.
С. Тіл – қоғамдық құбылыс. D. Мен – жүрген бір пендемін.
E. Бар ойы – өлең айтып, ән салу.
22. Сұраулық демеулікті анықтаңыз.
A. Көрме ашылды(ма). B. Жақсы жарна(ма). C. Ешкімді алда(ма).
D. Далаға бар(ма). E. Облыстық басқар(ма).
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Жақсылардың жақсысы
Баяғыда бір адам бірнеше бөлмелі жарық, биік, өте әсем үйде тұрыпты. Үйдің айналасы бау-бақша екен. Бір күні оның кішкентай қызы бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Кірмеген жалғыз ғана бөлме қалыпты. Ол ылғи да жабық тұрады екен.
Сонда әкесіне қызы:
- Әке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге қарағанда жақсы ғой деп ойлаймын, - дейді.
- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен әлі жассың, өскенде бұл бөлмені саған берем. Сен оған өмір бойы риза боласың, - деп жауап қайтарады әкесі.
Қыз есейіп, бойжеткен атанады. Әкесі қызына жабық бөлменің кілтін береді. Қыз есікті ашқанда, тек ұршық пен кітапты көреді. Қыз әкесіне:
- Әке, сен жабық бөлмеде «жақсылардың жақсысы бар» деген едің. Мен ұршық пен кітаптан басқа ештеңе таппадым, - дейді.
- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық болса, өнерің жанады. Ал кітап оқысаң, білімің артады. Жарық дүниеде бұлардан жақсы нәрсе жоқ. Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен, өнермен, біліммен табылады, - деп түсіндірді әкесі.
23. Кейіпкердің назарын өзіне аудару мақсатында қолданылған сөзі бар сөйлем:
A) Қыз есейіп, бойжеткен атанады.
Сен оған өмір бойы риза боласың,- деп жауап қайтарады әкесі.
C) Ал кітап оқысаң, білімің артады.
D) - Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар.
E) - Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда.
24. Мәтіндегі «жақсылардың жақсысы»
A) Жарық бөлме, жабық бөлме.
Әсем үй, жабық бөлме.
C) Ұршық, кітап.
D) Ата-ана, ас.
E) Бау-бақша, байлық.
25. Мәтінде кездесетін адамның жас атауы
A) Бала
Бозбала
C) Қыз
D) Бойжеткен
E) Сәби
ІІ НҰСҚА
1. «Астында» сөзінің антонимін табыңыз.
А. Қасында. В. Ішінде. С. Артында. D. Үстінде. Е. Алдында.
2. Бірыңғай ұяң дауыссыз дыбысты сөзді белгілеңіз.
А. Арман. В. Керім. С. Гауһар. D. Ғазиз. Е. Жаңбыр.
3. Түбір сөздерді табыңыз.
А. Кет, айт, жаз. В. Барсын, жазу, айтты. С. Көгілдір, ақшыл, келді.
D. Емші, сонау, беру. Е. Беру, сенің, оның.
4. Төл сөзді сөйлемді белгілеңіз.
А.Сен дегенде сөз бар ма?
В. «Келешек өткен тарихты қорғау», -дейді Олжас Сүлейменов
С. Балалардың соңғы ермегі -"Ақсүйек", "Соқыр теке".
D. Сауатты болу дегеніміз - дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу.
Е. Әй дер әже, қой дер қожа жоқ.
5. Сөйлемнің қазақ тіліндегі баламасын анықтаңыз: Казахстан - удивительно красивая страна.
А. Қазақстанның жеріне таңқаласың. В. Қазақстанның жері сұлу.
С. Қазақстан - таңғажайып сұлу ел. Д.Қазақстанның жері – таңғажайып.
Е. Казақстанның жері кең және сұлу.
6. Әкеңіздің шешесі сізге кім болатынын анықтаңыз.
А. Туыс. В. Әпке С.Тәте. D. Ата. Е. Әже.
7. Ауыспалы мағынада тұрған сөз тіркесін табыңыз.
А. Терең көл В. Дәптер ашық С. Ашық есік D. Алтын сағат Е. Терең ой
8. Қатаң дауыссыз дыбыстардан басталған қосымшалы сөздерді табыңыз.
А. Білімді, Мақпалға В. Зейнеге, оқыған С. Шынардай, ізде
D. Қонақтар, айтқыз Е. Табады, қойды
9. Тырнақшаға алынып жазылатын жалқы зат есімді анықтаңыз.
А. Абай жолы романы В. О.Бөкей көшесі С. Зайсан ауданы
Д. Қорқыт ата Е. Отырар қаласы
10. Мақсат пысықтауышы бар сөйлемді көрсетіңіз.
А. Жібек жолы қазақтың кең даласын басып өткен.
В. Асан білімін жалғастыру үшін Алматыға барды.
С. Түркістан-көне қала.
Б. Марқакөл байлығының бірі- балық
Е. Қорықта көптеген орман, тоғайлар көп.
11. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны табыңыз.
А. -дар, -дер, -тар, -тер. В. -ға, -ге, -қа, -ке. С. -дың, -дің, -тьщ, -нікі.
D.-ны, -ні, -ды, -ді. Е. -мен, -бен, -пен.
12. Туынды сөзді табыңыз.
А. Жұмысшы. В. Жұмыспен. С. Жұмысты. D. Жұмысың. Е. Жұмыстан.
13. «Оқушыларыма» сөзіндегі жалғаулардың жалғану ретін анықтаңыз.
А. Көптік жалғау, жіктік жалғау, септік жалғау
В. Көптік жалғау, тәуелдік жалғау, септік жалғау
С. Көптік жалғау, септік жалғау, тәуелдік жалғау
D. Көптік жалғау, сөз тудырушы жұрнақ, барыс септік жалғауы
Е. Көптік жалғау, тәуелдік жалғау
14. Салыстырмалы шырайдың жұрнағын табыңыз.
А. -лы, -лі. В. -лау, -леу. С. -сыз, -сіз. D. -ғы, -гі. Е. -лық, -лік.
15. Сұрау есімдіктер тобын керсетіңіз.
А. Қандай, қанша, неше. В. Анау, мынау, осынау. С. Біреу, кейбіреу, әркім.
D. Өзім, өзің, әзі. Е. Біз, сіз, ол.
16. Мақсатты келер шак етістігін анықтаңыз.
А. Келсе. В. Келер. С. Бармақшымын. D. Сөйлейді. Е. Жариялап отыр.
17. Қарсылықты жалғаулықты анықтаңыз.
А. менен. В. бірақ. С. бірде. D. әлде. Е. сондықтан.
18. Салалас кұрмалас сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және оқуга түсемін.
А. Ыңғайлас. В. Түсіндірмелі. С. Кезектес. D. Талғаулы. Е. Қарсылықты.
19. Қаратпа сөздердің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз.
А. Анықтауыш. В.Толықтауыш. С. Сөйлем мүшесі болмайды.
D. Бастауыш. Е. Баяндауыш.
20. Шартты райлы мақал-мәтелді көрсетіңіз.
А. Көп түкірсе – көл. В. Білекті сүріндіре алмағанды білімді сүріндіреді.
С. Өнерлінің өзегі талмас. D. Еңбектің наны тәтті. Е. Еріншектің ісі екі.
21. Көңіл-күй одағайын табыңыз.
А. Моһ-моһ, жануар! В. Паһ, неткен дауыс! С. Кә-кә, келе ғой.
D. Ауқау-ауқау! Е. Тәйт, кет әрмен.
22. Есімдіктің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз: Ешкімге қиын тапсырма берілмеді.
А. Бастауыш В. Баяндауыш. С. Анықтауыш. D. Пысықтауыш. Е. Толықтауыш.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Тіл-өте маңызды құрал. Адам дүниеге келгеннен бастап, өмір бойы тілмен бірге тіршілік етеді. Ана тілі адам баласының бойына ана сүтімен сіңеді. Тіл болмаса, адам өз ойын біреуге жеткізе алмас еді, біреудің ойын түсіне де алмайтын еді. Тіл арқылы біз білім аламыз, мамандыққа үйренеміз. Өткен тарихымыз, халқымыздың әдет-ғұрыптары, дәстүрлері бізге тіл арқылы жетеді. Халықаралық байланыста әлемдік деңгейде қолданылатын алты тіл бар. Олар: ағылшын, француз, орыс, испан, қытай, араб тілдері. Қазақ тілі өте бай әрі көркем тілдердің бірі. Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады. Қазақ тілінің сөздік құрамына тағы басқа тілден енген кірме сөздер, көнерген сөздер, жаңа сөздер, терминдер мен диалектілер жатады. Қазақстан Республикасының Конституциясында «Қазақ тілі- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі» деп жазылған. Тіл туралы алғашқы заң 1989 жылы 22 қыркүйекте қабылданған. Біздің елімізде тұратын барлық ұлт өкілдері қазақ тілін оқып үйренуде. Жарқын болашаққа ұмтылған Қазақстан үшін бүгінгі жағдайда біздің көп тіл білуіміз керек. Бірнеше тіл білгеннен ешкім ұтылмайды.
23. Қазақ тілі жататын тілдер тобы.
А. Үндіеуропа тілдер тобы..
В. Славян тобы
С. Түркі тілдер тобы
D. Қытай-Тибет тобы
Е. Алтай тілдер тобы
24. Мақалдың жалғасын табыңыз: Ана сүті бой өсіреді. Ана тілі ...
А. ой өсіреді
В. туған тілді өсіреді
С. түйсік өсіреді
D. сана өсіреді
Е. қанат өсіреді
25. Алғашқы Тіл туралы Заң қашан қабылданғанын табыңыз.
А. 1996 жылы
В. 1989 жылы
С. 1998 жылы
D. 1999 жылы
Е. 1986 жылы
IІІ НҰСҚА
1. Синонимдік қатарды көрсетіңіз.
А. Сүйек, асық. В. Қасқыр, түлкі. С. Шаңғы, боран. D. Шығарды, отырды. Е. Адам, кісі
2. Ауыспалы мағынадағы сөз тіркесін көрсетіңіз.
А. Ақ көйлек В. Қара көз С. Жылы су D. Жұмсақ төсек Е. Ақ жүрек
3. Антонимі бар мақал-мәтелді табыңыз.
А. Еңбек етсең, емерсің. В. Көз- қорқақ, қол- батыр
С. Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей.
D. Батыр туса-ел ырысы. Е. Мектеп-кеме, білім-теңіз.
4. Шығыс септіктен кейін келетін шылауды табыңыз.
А. Үшін, арқылы В. Кейін, басқа С. Қатар, бірге D. Бірге, туралы Е. Дейін, шейін
5. Қазақстан батыс, солтүстік батыс және солтүстігінде қандай елмен шектесетінін көрсетіңіз.
А. Индия. В. Қытай. С. Ресей. D. Қырғызстан. Е. Өзбекстан.
6. Сөйлемнен тура толықтауышты табыңыз. Адал бала өзінің анасын ұмытпайды.
А. Адал В. Бала С. Анасын D. Ұмытпайды Е. Өзінің
7. Мақалды толықтырыңыз. ... тас жарады, тас жармаса бас жарады.
А. Көз. В. Тіл. С. Қол. D. Бас. Е. Тіс.
8. Тәуелдік жалғаулы зат есімді көрсетіңіз.
А. Өнердің В.Жылдан С. Балаңыз D. Шәкіртті Е. Шебермін
9. Ұяң дауыссыз дыбыстан басталатын қосымшалы сөздерді табыңыз.
А. Жазда, балаға. В. Қонақтар, айтқыз. С. Шынардай, ізде.
D. Табады, қойды. Е. Зейнеге, оқыған.
10. Бұйрық райдың ІІІ жағында тұрған етістікті анықтаңыз.
А. Келіңдер. В. Түсініңіздер. С. Оқығысы келеді. D. Жеңді. Е. Барсын
11. Тек дауысты дыбыстан құралған буын түрін белгілеңіз.
А. Тұйық буын В. Бітеу және тұйық буын. С. Ашық және тұйық буын.
D. Жабық буын. Е. Ашық буын.
12. Туынды түбір сөздерді көрсетіңіз.
А. Ән, оқу. В. Білім, білгіш. С. Жерге, өзін. D. Күзде, сурет. Е. Ал, алды
13. Жұрнақ арқылы жасалған сын есімді анықтаңыз.
А. Жазғы. В. Көк. С. Момын. D. Көркем. Е. Жас.
14. Адам мінезіне қатысты қолданылатын сын есім сөздерін белгілеңіз.
А. Ақылды. В. Биік. С. Қоғам. D. Оныншы. Е. Жасыл.
15. Тиісті есімдікті қойыңыз: Үйде ... жоқ екен.
А. Біреу. В. Ешкім. С. Әлдекайда. D. Біз. Е. Қалай?
16. Жақсыз сөйлемді көрсетіңіз.
А. Қайда барасыз? В. Самат мені таныды. С. Отан- оттан да ыстық.
D. Сабақтан кешігуге болмайды. Е. Мен бүгін киноға барамын.
17. Сөйлемнің түрін анықтаңыз.
Биыл мектеп бітіремін және Алматыға окуга түсемін.
А. Қарсылықты салалас қүрмалас. В. Себеп-салдар салалас құрмалас.
С. Талғаулы салалас құрмалас. D. Түсіндірмелі салалас құрмалас. Е. Ыңғайлас салалас құрмалас.
18. Қаратпа сөзі бар сөйлемді табыңыз.
А. Жалпы, ол өз ісін біледі. В. Қап, бәлем! С. Балалар үйге кірді.
D. Шіркін, даусы қандай әдемі! Е. Балалар, отырыңдар.
19. Негізгі одағайларды анықтаңыз.
А. Бәрекелді. В. Ойпырмай. С. Апырай. D. Шіркін-ай. Е. Ах, ох.
20. Сөйлемнің орыс тіліндегі баламасын анықтаңыз
Тудағы ою-өрнек қазақ елінің өзіндік ерекшелігін көрсетеді.
А. Орнамент- символ своебразия казахского народа.
В. Орнамент- символ культуры казахов.
С. Орнамент- символ земли.
D. Орнамент- символ своебразия казахов
Е. Орнамент на Флаге показывает своебразия казахского народа.
21. Бағыныңқы және басыңқы сөйлемдерден тұратын құрмаластың түрін анықтаңыз.
А. Сабақтас құрмалас сөйлем.
В. Атаулы сөйлем.
С. Салалас құрмалас сөйлем.
D. Жалаң сөйлем.
Е) Жай сөйлем.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту». Қорқыт туралы аңыз
Қорқыттың ауылы Сырдарияның жағасында болыпты. Асқан күйші, қобызшы Қорқыт бір күн де үйінде отырмай, ылғи ел кезіп, қобызымен күй тартады екен. Күйді құмарланып тартқан сайын, Қорқыттың өлім жайлы қайғысы жеңілденіп, жоғала беріпті. Бір күні түсінде тәңір аян беріп, Қорқытқа айтыпты:
-Сен өлімді аузыңа алмасаң, саған еш уақытта өлім жоқ.
Бұдан кейін бірталай заман өтеді. Қорқыт өлімді аузына алмай, қобызын тартып, ел аралап жүре беріпті. Күндердің күнінде ел аралап жүріп, бір ауылда отырса, байлаулы тұрған өгізі далаға қашып барады екен. Өгізін қуып жүріп: «Мұны өлсем де, ұстамай қоймаспын,-депті. Осы сөзді ашу үстінде айтқанына қатты өкінеді. Өз сөзінен өзі шошиды. Жоқ, бұл жерден кету керек. Астына желмая мініп, дүниенің төрт бұрышын кезіп кетеді. Барған жердің бәрінде өзіне қазылып жатқан көрді көреді. Қорқыт оларға: «Мұны кімге қазып жатырсыңдар?»- деп сұраса, «Қорқыт әулиеге» деп жауап береді. Қорқыт қайда барса да өлімнен құтылмайтынын біліп, өз еліне қайтады. Еліне келген соң, Сырдарияның суына кілемді төсеп, сонда қобызын тартып отыра беріпті. Аспандағы құс ұшуын, жел есуін тоқтатып Қорқыт күйін тыңдапты. Қорқыт осылайша күндіз- түні ұйқы көрмей қобызын тартып өліммен алысыпты. Бір күні Қорқыт қатты шаршап, қалғып кетеді. Сол кезде ажал жылан күйінде келіп шаққанда, Қорқыт осыдан ауырып өледі.
22. Қорқыт өмір бойы немен күресті?
А. Өмірмен
В. Өліммен
С. Өзімен
Д. Табиғатпен
Е. Өгізбен
23. Мәтінде кездесетін антоним сөздер:
А. Ажал-өлім
В. Қайғы-ашу
С. Күндіз-түні
Д. Күйші-қобызшы
Е. Ел-ауыл
24. Мәтін мазмұнына сай мақалды табыңыз:
А. Өнерліге өріс кең.
В. Адасқан жігіт жол таппас.
С. Адалдық-ардың ісі.
Д. Ұлы сөзде ұят жоқ.
Е. Су аққан жерінен айнымас.
25. «Аспандағы құс ұшуын, жел есуін тоқтатып, ... ... тыңдапты. Көп нүктенің орнына тиісті сөзді анықтаңыз.
А. Қорқыт жырын
В. Қорқыт әнін.
С. Қорқыт күйін.
Д. Қорқыт мұңын.
Е. Қорқыт сазын.
ІV НҰСҚА
1. Ауыспалы мағыналы сөзді анықтаңыз.
А. Ол досына алтын сағат сыйлады. В. Кешке қызық кино басталды.
С. Түн салқындай бастады. D. Күзде жапырақтар сарғаяды. Е. Айман оған жылы лебізін білдірді.
2. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны көрсетіңіз.
А. –лар, -лер В. –нікі, -дікі С. –да, -де D. –са, -се Е. –ны, ні
3. Түбір сөздерді табыңыз.
А. Күйші, биші, өнері. В. Іні, аға, көке. С. Бастық, құжат, төлем.
D. Әнші, суретші, қаржы. Е. Өндірісі, саяси, зәулім.
4. Берілген сездер қандай дауыссыз дыбыстан құралғанын анықтаңыз: Баға, жаз, бұғы.
А. Ұяң дауыссыз дыбыстардан. В. Қатаң дауыссыз дыбыстан.
С. Ұяң және қатаң дауыссыз дыбыстардан. D. Қатаң және үнді дауыссыз дыбыстардан.
Е. Үнді дауыссыз дыбыстан.
5. Антонимі бар сөйлемді табыңыз.
А. Кітап - білім бүлағы. В. Сабақ өте қызықты етті. С. Қарағанды - өндірісті қала.
D. Алыс пен жақынды жүрген біледі. Е. Көктемде күн жылынады.
6. Сөйлемде буынның қай түрі жоқ екенін анықтаңыз. Машинада әжелерге орын береді.
А. Ашық. В. Тұйық. С. Бітеу. D. Бірыңғай. Е. Аралас. .
7. Сапалық сын есімнен жасалған баяндауышты табыңыз.
А. Отан - оттан да ыстық. В. Тәжірибелі мұғалім. С. Ел жасымен көрікті.
D. Халық сөзі қаһарлы. Е. Асан өнерлі бала.
8. Тәуелденген табыс жалғаулы сөзді табыңыз.
А. Ініме. В. Інісін. С. Ініңнің Д. Ініңізбен Е. Інілерің
9. Жұмбақтағы есімдіктің түрін анықтаңыз. Өзі жуас, өзі момын, Бір шешпейді тонын.
А. Өздік. В. Жіктеу. С. Белгісіздік. D. Болымсыздық. Е. Сұрау.
10. Жіктік жалғаулы зат есімді көрсетіңіз.
А. Еңбегім. В. Жерімнен. С. Кісілер. Д. Ғылыммен. Е. Оқушымын.
11. Қалау рай етістігін анықтаңыз.
А. Жақсы оқы. В. Бәрін біледі. С. Оқығысы келеді. Д. Білсе болды. Е. Айтып бер.
12. Бұрынғы өткен шақта тұрған етістікті табыңыз.
А. Келемін. В. Алды. С. Отыр. D. Жүретін. Е. Келіпті.
13. Кезектес салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын белгілеңіз.
А. Және, әрі, да, де, та, те. В. Бірде, біресе, кейде. С. Бірақ, дегенмен, өйтсе де, алайда.
D. Өйткені, сондықтан, себебі. Е. Не, немесе, я, яки, әлде.
14. Қаратпа сөздің қызметін анықтаңыз.
А. Бастауыш қызметін атқарады. В. Сөйлем мүшесі қызметін атқармайды.
С. Анықтауыш қызметін атқарады. D. Пысықтауыш қызметін атқарады.
Е. Баяндауыш қызметін атқарады.
15. Есімдіктің сөйлемдегі қызметін анықтаңыз: Әркімнің туған тілі-туған анасы.
А. Толықтауыш. В. Бастауыш. С. Баяндауыш. D. Анықтауыш. Е. Пысықтауыш.
16. Жалқы есімді табыңыз.
А. Көл жағасында. В. Өзен бойында. С.Тау баурайы. D. Ертіс жағасы. Е.Ағаштың көлеңкесі.
17. Дұрыс құрылған сөйлемді табыңыз.
А. Сәттілік тілейміз үлкен осынау шараға біз. В. Үлкен осынау шараға сәттілік тілейміз біз.
С. Тілейміз үлкен сәттілік осынау шараға біз. D. Біз осынау үлкен шараға сәттілік тілейміз.
Е. Біз осынау үлкен шараға тілейміз сәттілік.
18. Лепті сөйлемді анықтаңыз.
А. Қазақ жері кенге бай В. Бұл қандай көл С. Күн қандай тамаша
D. Қазақстан әлем елдерімен бейбіт өмір сүреді Е. Елдің бірлігі, ынтымағы нығая береді
19. Жақсыз сөйлемді табыңыз.
А. Жаз. Егіс даласы. В. Балам, қайдан келдің? С. Мен ауылға бардым.
D. Ертең осы жерге кел. Е. Менің сабақ оқығым келеді.
20. Қыстырма сөзді табыңыз.
А. Өзің бір қызық жан екенсің. В. Қорыта келгенде, сабақ өте жақсы өтті. С. Алдымнан жақсы кездестің ғой, балам. Д. Ата, немереңіз келді. Е. Жолдас командир, жолдас комиссар!
21. Сөйлемді аяқтайтын баяндауышты белгілеңіз.
Адамның бәрі ең жоғары мұратқа ....
А. Дайында. В. Ұмтылады. С. Байланысты. D. Жету. Е. Көреміз.
22. Қазақ отбасында бірге туған туыстарды қалай атайтынын белгілеңіз.
А. Ағайын. В. Жиен. С. Бала. Д. Шөбере. Е. Келін.
Инструкция: «Внимательно прочитайте текст и правильно выполните задания к тексту».
Ақыл, қайрат, жүрек және ғылым
Қайрат, ақыл, жүрек – үшеуі таласып келіп, ғылымға жүгініпті.
Қайрат айтыпты: - Ей, ғылым, өзің білесің, дүниеде еш нәрсе менсіз кәмелетке жетпейді, әуелі өзіңді білуге ерінбей үйрену керек, ол – менің ісім. Дүниеге лайықты өнер, мал тауып, абырой, мақсатты еңбексіз табуға болмайды. Болымсыз нәрсеге үйір қылмай, бойды таза сақтайтын, көрсеқызар жеңілдіктен құтқаратын мен емес пе? Осы екеуі маған қалай таласады?
Ақыл айтыпты: -Не дүниеге, не ақыретке не пайдалы болса, не залалды болса, білетін – мен, сенің сөзіңді ұғатын – мен, менсіз пайданы іздей алмайды екен, ғылымды игере алмайды екен, залалдан қаша алмайды екен, осы екеуі маған қайтіп таласады? Менсіз өздері неге жарайды екен?
Жүрек айтыпты: -Мен – адам денесінің патшасымын, қан менен тарайды, жан менде мекен қылады, менсіз тіршілік жоқ. Жұмсақ төсекте, жылы үйде, тамағы тоқ жатқан кісінің де, аш кедейдің жайын да ойлайтын – мен. Үлкеннен ұят сақтап, кішіге рақым қылдыратын – мен, бірақ мені таза сақтай алмайды. Мен таза болсам, адам баласын алаламаймын, жақсылыққа елжіреп еритін – мен, жаманшылыққа жиреніп, тулап кететін – мен, әділет, ынсап, ұят, рақым, мейірбандық менен шығады, менсіз осылардың көрген күні не? Осы екеуі маған қалай таласады?
Сонда ғылым бұл үшеуінің сөзін тыңдап болып, айтыпты: -Ей, қайрат, сенің айтқандарыңның бірі рас-ақ. Ол айтқандарыңнан басқа да көп өнерлеріңнің бары рас, бірақ қаруыңа қарай қаттылығың да мол, пайдаң да мол, залалың да мол, кейде жақсылықты берік ұстап, кейде жамандықты берік ұстап кетесің, соның жаман.
-Ей, ақыл, сенің айтқандарыңның бәрі рас-ақ. Сенсіз еш нәрсе табылмайтыны рас. Тәңіріні де сен танытасың, екі дүниенің жайын да сен білесің. Бірақ сонымен бірге, амал да, айла да – бәрі сенен шығады.
Қайрат, сенің қаруың көп, күшің мол, сенің де еркіңе жібермейді. Орынды іске күшіңді аятпайды ғой. Орынсыз жерге қолыңды босатпайды. Осы үшеуің басыңды қос, бәрін жүрекке билет. Осы үшеуің бір кісіде менің айтқанымдай табылсаңдар, қасиетті адам сол.
Үшеуің ала болсаң, мен жүректі жақтадым.
23. Мәтіннің тақырыбына сай келетін мақал-мәтел
A. Алтау ала болса, ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса, төбедегі келеді.
B. Адаспаймын деген ер тал түсте жолдан адасады.
C. Досы көпті жау алмас, ақылы көпті дау алмас.
D. Байтал шауып бәйге алмас, Жақсы аттың тісін ашпа.
E. Бөрінің аузы жесе де қан, жемесе де қан.
24. Автордың ойынша қасиетті адам деген қандай адам екенін анықтаңыз
A. Аш кедейдің жайын ойламай, арын таза ұстайтын адам.
B. Өзгеге пайдасы мол, залалы жоқ, күшін орынды іске жұмсайтын, орынсыз істен бойын аулақ ұстайтын адам.
C.Пайданы іздеп, залалдан қаша алмайтын, ғылымды игере алмайтын адам.
D. Жақсылыққа елжіреп ерімейтін, жаманшылықтан жиренбейтін адам
E. Дүниеге лайықты өнер, мал тауып, абырой, мақсатты еңбексіз табуға болатындығын түсінетін адам.
25. Қайраттың өзі туралы айтқан пікірі:
А. Болымсыз нәрсеге үйір қылмай, бойды таза сақтайтын, көрсеқызар жеңілдіктен құтқаратын мен емес пе?
В. Не дүниеге, не ақыретке не пайдалы болса, не залалды болса, білетін – мен.
С. Мен – адам денесінің патшасымын, қан менен тарайды, жан менде мекен қылады, менсіз тіршілік жоқ.
Д. Үлкеннен ұят сақтап, кішіге рақым қылдыратын – мен, бірақ мені таза сақтай алмайды.
Е. «Әділет, ынсап, ұят, рақым, мейірбандық менен шығады, менсіз осылардың көрген күні не?»
Дұрыс жауаптары:
№1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е В В С А Д С А Д Д В Д Е Д Е А В В А В С А Е С Д
№2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Д Д А В С Е Е Е А В Е А В В А С В А С А В Е С А В
№3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е Е В В С С В С А Е Е В А А В Д Е Е Е Е А В С А С
№4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Е В В А Д В А В А Е С Е В В Д Д Д С Е В В А А В А
Никто не решился оставить свой комментарий.
Будь-те первым, поделитесь мнением с остальными.
Будь-те первым, поделитесь мнением с остальными.