Открытый урок биологии на уйгурском языке "Өсүмлүкләр" 6 класс

Дәрис мәхсити: 1. Оқуғучиларни пәнгә қизиқтуруш. Алдинқи дәрисләрдин алған билимини умум-ш вә уни дурус орунлуқ қоллинишни үгитиш. Издиниш вә тонуп билиш селиштурушни үгитиш.
2. Тил байлиғини, әстә сақлашни, ойлаш қабилийитини риважландуруш. Мәналиқ, толуқ жавап беришни, таблица, карточка вә сүрәтлирини дурус орунлуқ қол-ни өз-ш
3. Адәмгәрчиликкә, жавапкәрчиликкә т-ш. Тәбиәтни қоғдашқа вә ғәмхорлуқ қилишқа т-ш.
Қол-н қ-р: дәрислик, таб-р, схемилар, карточкилар, сүрәтләр, газет, гербарий
Оқутуш усули: сөһбәт, баянлаш, соал-жавап, реп-қ
: ф-лиқ, жүп, топ
Дәрисниң бериши:
І-б-ч: Уюштуруш пәйти
Д.М. Оқуғучиларниң дәрискә тәйярл-ни т-ш
ІІ-б-ч: Ой тапшурмисини тәкшүрүш
Д.М.: Тапшурминиң дурус х-ни ениқ-ш (бәт 155-156 с-ға ж-п)
ІІІ-б-ч-Дәрисниң мавзу мәхсити
Д.М. Өтүлгән мавзулар б-чә алған б-ни рив-ни т-ш
1. Өсүмлүкләр дунияси б-чә алған билимини ениқ-ш өзгәштүрүш.
2. Төвәнки басқучтики өсүмлүкләр вә жуқури басқучтики өсүмлүкләр бойичә алған билимиларни синаш.
3. Чепиш дәрисини өткүзүш арқилиқ билимиңларни кәңәйтиш, чоңқурлитиш.
IV-б-ч: Умумлаштуруш.
Д.М.: һәр хил усул-ни қол-п б-ни м-ш
1. Оқуғучилар ІІІ топқа бөлүниду.
І-топ. Мохлар топи.
ІІ-топ. Арча топи.
ІІІ-топ. Пахта топи
Һәр бир топта-6-дин оқуғучи.
Топтиң топ башчилири сайлиниду.
Бир оқуғучи «Биология»- болиду,
«Биология» оттуриға чиқип:
-Мени оқуп, өсүмлүк түзүлүшини, түрлирини, әһмийитини үгәндиңлар.
Мана әнди хошлишиш вақти кәлди. Хошлишиш алдида мән силәрниң практикилиқ вә теориялиқ билимни қандақ өзләштүрүп алғанлиғиңларни байқиғим келиду.
Мәйданға топ башлири чиқиду:
І-тапшурма. Конвертта тапшур-р б-ду. Мақаллар мәнисини чүш-п бериш.
1-чи конверт. Пахта топи.
«Әр-әл көрки, арман-тоқай йәр көрки,
Бирни кәссәң, онни тик»
2-чи конверт. Мохлар топи.
«Дора чөптин чиқиду, дана көптин чиқиду,
«Қорада мелиң болсун, кочаңда телиң болсун»
3-чи конверт. Арча топи.
«Дала көрки-мал, дәрия көрки-тал»
«Бағни бақсаң, бағ болиду, патман-патман яғ болиду»
Топ башчилири жавап бериду.
2-тапшурма: Хатасини тепиңлар.
Һәр бир топқа йепиқ конверт б-ду.
Өсүмлүк-р дуниясини дурус системилаш
Хата: Дурус:
1. Дунияси-өсүмлүкләр 1
2. Класс-лаләгүллүкләр 2
3. Түри-пияз 3
4. Қатари-қош пәлликләр 4
5. Уруқдеши- яңию 5
3-тапшурма. Өсүмлүкләргә бағлинишлиқ метафорилиқ охшашлиқлар. Еғизчә оқуп берилиду. Һәр бир топтин оқуғучилар осүмлүккә бағлиқ метаф-қ ох-ни ейтиду.
1. Гүрүч-ақ мажан
2. Пахта-ақ алтун
3. Яңию- иккинчи нан
4. Зиғир- ипәк түри
5. Шиповник- дора путақ
6. Үзүм- шерин
7. Саксаул- отун.
4тапшурма. Өсүмлүкләр экологияси
Тахтида сизилған жәдвалда өсүм-р өсидиған йәрләр көрситилгән:
Тағлиқ йәр Су Сазлиқ Қурғақ дала Дала Тундра



Һәр бир топтин бир оқуғучи өз сүритини елип намини йезип жәдвални т-ш

5-тапшурма. Шипалиқ өсүмлүкләр
3 коробка берилиду. Һәр бир топқа бирдин коробка. Ичидә шипалиқ өсүмлүк гербарийи.
Топтин бир оқуғучи буш өсүмлүклириниң намини туз- айлиси, қандақ ағриқларни давалашта қол-ду ейтип бериду. (ромашка, ялпуз тикән, пақала)
6- тапшурма. Полиглот
Топтин бирдин оқ-чи чиқиду. Һәр бир оқуғучиға тәйяр-н конвертта соал-р б-ду. Өзлири конвертни таллап алиду.
1. 1. «Өсүмлүктонуш» дәрис-ни биринчи бесип чиқарған алим (Ж.М.Кудерин)
2. Йешил водоросльларниң вәқили (хламидомонада, хлорелла, хлорококк)
3. Мохларни тәкшүр-н илим (бриология)
4. Көкнар мевиси қ-қ дәп ат-ду (гөзәк)
5. Мамкап аилидеши. (шурәккәп чечәк)

2. 1. Мәдәний өсүмлүкләрниң келип чиққан мәркәз-ни еңиқ-н алим. (Н.И.Вавилов)
2. Қоңур водоросльлар қәйәрдә уч-ду (деңиз сүйи)
3. Қариғай қанчә училиқ өсүмлүк (2 уч.)
4. Буғдай уруғида қанчә пәллә (1)
5. Бедә аилидеши (почақ)
3.1. Атақлиқ терик өстүргүчи (Шығанақ Берсиев)
2. Қәғәз санаитидә пайдилинилған й. в-ль (кладофор)
3. Плаунниң спорилири йетил-ған қисми (споранчий)
4. Анилиқниң түр тәрипидики йоған қ-ми (уруқдан)
5. Пахта аилидеши (гүлхәйри)
VII. Қортиндилаш
«Биология» - оқуғучиларға өз пикирлирини ейтиду:
- Бүгүнки бәргән жаваплириңлардин силәр өсүмлүкләр дуниясини яхши өзәштүрүпсиләр. Келәчәк өмрүңларда алған билимиңларни дурус орунлуқ пайдилиниңлар.
Елимизниң гөзәл мөлдүрләп турған тәбиәтини, өсүмлүклирини қоғдап, сақлап қелиңлар.
Әнди силәр : Жаниварлар дуниясини оқуп өзләштүрсиләр.

VIII б-ч: Өйгә тапшурма бериш.
Д.М.: Тапшурмини чүш-п қоюш.
1) § 38 бәт 158-163 оқуп қ-ш
2) бәт 163 с-ға ж-п бериш
3) 12-схема сизиш
Дәрисни йәкүнләш