ЖАЙЛАУ ӘУЕНДЕРІ

Ұзақмерзімдіжоспарбөлімі:
Саяхат Кеңащы НМ
Күні: Мұғалімнің аты-жөні: Касенова А.Т.
Сынып: 2 Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы ЖАЙЛАУ ӘУЕНДЕРІ
Осысабақтақолжеткізілетіноқумақсаттары (оқубағдарламасынасілтеме) 2.1.1.1 түрлі мәдениет пен жанрдағы қарапайым музыкалық материалдарды, ырғақ пен екпінін сақтай отырып жатқа ойнап ән айту
2.1.2.1 ұжымдық музыкалық орындауға әрбір орындаушының жеке үлесін ескере отырып, басқа қатысушылардың орындауының маңыздылығын түсінуді көрсету
2.4.1.1 өз жұмысын жақсарту мақсатында пікір айту және ұсыныстар енгізу
Сабақмақсаттары Оқушылар:
• домбырада орындаудың шертпе әдісімен танысады;
• табиғат суреттемесін музыка арқылы қомпозитордың қалай жеткізгенін түсінеді;
• жайлау музыкасын музыкалық шулы аспаптар арқылы шығарады;
Бағалау
критерийлері • ұжымдық орындау барысында өзінің және басқа қатысушылардың маңыздылығын түсінеді және көрсетеді.
• шығармашылық жұмысын таныстырып, пікір білдіреді.
Тілдікмақсаттар
Оқушылар :
• әуенді тыңдау кезінде суреттерді ойша елестетеді;
• суреттерді ойша салу үшін өздерінің қиялдарын қолданады;
• ұзақ және қысқа дыбыстарды ажырата біледі.
Пәнлексикасы мен терминологиясы
• шертпе күй
• Тәттімбет
• Орындау стилі
• Жайлау
Диалогқа/жазуғақажеттісөзтіркестері
• Музыка қалай естіледі?
Сен музыканытыңдағандақандайсуреттердіойшаелестетесің?
Құндылықтарды
дарыту Ынтымақтастық- ұжымдажұмысжасау;
Құрмет-өзгетоптардыңжәнежұптардыңжұмысынақұрметпенқарау;
Еңбекжәнешығармашылық- әртапсырманықызығушылықпенорындау, топтықжұмысқақатысу;
Пәнаралық
байланыстар Өнер
АКТ қолдану
дағдылары Бұл сабақта АКТ дағдылары қолданылмайды
Бастапқы білім
Оқушылар музыкалық және шулы дыбыстарды жаңғырта және ажырата алады.
Өткен сабақта аспаптар арқылы қала және ауыл дыбыстарын дыбыстап, қала мен ауылға байланысты шағын композицияны ноталар арқылы шығарып орындады.
Сабақбарысы
Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
Ресурстар
Сабақтыңбасы

Сабақтыңортасы

Сабақтыңсоңы Музыкалық сәлемдесу.

Балалар сыныпқа кірген уақытта домбыра дыбысы ойналып тұрады.

Балаларға презентацияда жайлау суреті көрсетіледі.

Оқушылармен әңгімелесу
- Балалар бұл суретте не бейнеленген?
- Егер сен жайлауға барсаң қандай дыбыстарды естисің?

Музыка тыңдау және талдау
Тәттімбет «Сарыжайлау»

- Күйдің музыкасында қандай ерекшеліктерді байқадыңдар?
- Күйдің сипаты қандай?
- Күйдің екпіні мен ырғағы қандай?

Оқушылар үш топқа бөлінеді.

Күйді екінші рет тыңдаған уақытта оқушыларға жайлауды бейнелеу тапсырмасы беріледі

Күйді домбырашының орындауында бейнематериал көрсету.

Орындаушы мен композитор жайлы айтып өту
Тәттімбет- (1815 ж., қазіргі Қарағанды облысы Қарқаралы ауданында туып, 1862 ж. қайтыс боған) – күйші-композитор, домбырашы, шертпе күй орындаушылық мектебінің негізін қалаушылардың бірі, халық күй өнерінің классигі.

Композитор “Сары жайлау” күйін Майдасары жайлауына қоныстанған кезінде, күз мезгілінде шығарған. Мұнда табиғаттың әсем суреті, жаз-сайрандағы рахатты шақтар бейнеленеді. Күйдің ішкі философиясы табиғатты суреттеу арқылы жаз думанын бастан кешкен адам өмірінің қайта оралмас бұралаң жолдарын табиғат мезгілімен салыстыруды мегзейді. Күй табиғаты сыршыл, қиялшыл, мөлдір лиризмге толы. Нәзік нюанстар мен әсем ырғақты иірімдер тыңдаушысын бірде желпіндіріп, енді бірде тәтті мұң толқынымен тербетеді.

Біләл Ысқақов- Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының профессоры, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық және Республикалық конкурстардың лауреаты, Тәттімбеттің туған немересінен тәлім алған күйші-ғалым. Ол қазіргі кезеңдегі Арқа, Қаратау, Алтай-Тарбағатай, Жетісу өңірі күйлерінің көрнекті орындаушысы, әрі зерделі зерттеушісі саналады. Арқаның ақиығы Мағауия мен Қаратаудың дүлділі Төлегеннен, Жетісудің майталманы Нұрғисалардың қолынан күй үйреніп, осы өңір күйлерінің дәстүрлі негіздерін алып келе жатқан шебер күйші әр күйдің шығу тарихына, әсіресе өзі зерттеп келе жатқан Тәттімбеттің күйлері.
Тәттімбеттің күйлерін композитордың туған немересінен үйренген.

Шертпе стиль- домбырада көне орындаушылық стиль. Қазақстанның барлық жерлерінде тараған. /БҚО басқа/

Зерттеушілік әрекет.

Шертпе стилінің орындау әдістерін түсіндіру.

Оқушылар домбыра аспабында шертпе стилін өздері ойнап көреді.

Музыка шығару
- Жайлау туралы қандай музыка шығарар едің?
- Ол үшін нені қолдануға болады?

Оқушыларды екі топқа бөлу
1 топ- жайлау дыбысарын аспап арқылы шығарады
2 топ- жайлау жайыл сөздерді до-ми соль ноталарымен орындап, шағын композиция шығарады.
/қажет болса оқушыларға жасыл шөп, байтақ дала, сылдыр су, жайлау, жайылым сөздері ұсынылады/

Презентация
Әр топ өз жұмысын таныстырып жұмыстарына байланысты пікірлерін білдіреді

Орындаушылық.
«Қошақаным қайда екен» әнін қайталау.

Рефлексия
«Ең қызықты сәт»
Оқушылар сабақта болған өздеріне ұнаған ең қызықты сәтпен бөліседі
https://www.youtube.com/watch?v=MANxj0LHZyI&list=PLK2PKoMT30MSgFDegmMaUrke2osjYMFI1

презентация

Ырғақтық флеш карталар

https://www.youtube.com/watch?v=_Q5D-unFreI

А3 форматты қағаздар, қарындаштар

https://www.youtube.com/watch?v=ro-rr_Sxu_k

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюдыжоспарлапотырсыз? бағалау. Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Шығармашылық тапсырмаларды орындау барысында мұғалім көмек қажет ететін кейбір оқушыларға бағдар беріп отырады

Әр топқа жеке барып бағыттайды, қажет аспаптар мен ноталарды көрсетеді. Өзара бағалау
Бағалау критерийлері мен дексриптор бойынша бағалау

Оқушылармен әңгіме барысында әр баланы бақылау

Топтықжұмыскезіндебақылау Қауіпсіздіктехникасынсақтау

Сабақбойыншарефлексия

Сабақмақсаттары/оқумақсаттарыдұрысқойылғанба? ОқушылардыңбарлығыОМқолжеткіздіме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақтасаралаудұрысжүргізілдіме?
Сабақтыңуақыттықкезеңдерісақталдыма?
Сабақжоспарынанқандайауытқуларболды, неліктен? Бұлбөлімдісабақтуралыөзпікіріңіздібілдіруүшінпайдаланыңыз. Өзсабағыңызтуралысолжақбағандаберілгенсұрақтарғажауапберіңіз.

Жалпыбаға
Сабақтыңжақсыөткенекіаспектісі (оқытутуралыда, оқутуралыдаойланыңыз)?
1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?
1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлу қажет?