Қазақ тілі 4 сынып. Сабақтың тақырыбы: Сөз таптары

Сабақтың мақсаты:          а) Сөз таптары туралы түсінік беру

                                               ә) Ойын түрлерін, тест сұрақтарын пайдаланып

                                               оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыта,                                                               сабаққа деген қызығушылығын арттыру.

                                               б) Елін, тілін құрметтей білу, патриоттық тәрбие беру.

 

Сабақтың түрі:                   Дамыта оқыту

 

Сабақтың әдісі:                   Проблемалық сұрақтар беру, түсіндіру, жинақтау

                                               көрнекілік арқылы ой түйіндеу.

 

Көрнекілігі:              1. Тест сұрақтары, 2. Суреттер, 3. өлең шумағы,

                                               плакаттар, тб.

 

Сабақтың барысы:            І. Ұйымдастыру кезеңі: (2-3) мин.

1. Мұғалім.    "Қазақ тілім - өз тілім, ана тілім,

                                   Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім

                                   Қастерлейді ұл қызың мәңгі сені,

                                   Болашағым, бақытым дара тілім", -

дегендей, балалар, кемеңгер, ғұлама ақын жазушыларамыздың тілі - туған тіліміз - қазақ тілі сабағын бастайық.

2.         - Сабаққа даярсыңдар ма?

3.         - Біз бүгін сабағымызды сайыс түрінде өткіземіз.

4.         - Оқушыларды топқа бөлу.

                                   І.         - топ Сенімділер

                                   ІІ.        - топ Өжеттер

                                   ІІІ.      - топ Зеректер

                                   IV.      - топ Талаптылар. Әр топтың жетекшілері бар.

 

ІІ. Өткенді пысықтау. (танымдық қабілетіне арттыру)

            а) проблемалық сұрақ:

            - Балалар, сендер өз мемлекетіміз, тіліміз туралы не айта аласыңдар?

            Жауаптар:

            -   Біз Қазақстан Республикасында өмір сүреміз.

            -   Қазақстан Оңтүстігінде тұрамыз.

            -   Тәуелсіздік алғанымызға --- жыл.

            -   Қазақстанның өз нышандары бар. Олар Елтаңба, Ту, Әнұран.

            б) Әнұранды айту. (үнтаспаға қосылып).

 

ІІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

            1. Сұрақтар қою:

            -   Қандай сөздерді қысқар сөздер дейміз. Мыс: келтір

            -   Қос сөздер дегеніміз не?, - Мыс: келтір.

            -   Біріккен сөз дегеніміз не? - Мыс: келтір.

            -   Күрделі сөз дегеніміз не? - Мыс: келтір.

            268 - жаттығу. Төмендегі қысқарған сөздерді толық түрінде жаз. (ауызша, әр          топқа оқыту).

            2. Сұрақтардың барлығына жауап алынды.

 

IV. Жаңа сабақ.        1. Кіріспе.

                                   а) Қанекей, балалар бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбын,                                               мына сөз жұмбақты шеше отырып өздерің табыңдаршы. Ол үшін                             алғашқы үш топтың алғашқы әріптерін қосып оқыңдар және                                               төртінші топтың (3,4,7,8) әріптерін алып тастап, соңына дауысты                          ы дыбысын қойсақ ______

                                   Жаңа сабақтың тақырыбы ашылды.

 

Сөз таптары

            б) Біз сөз таптары туралы 3-сыныпта өткенбіз.

            Бүгінгі сабағымыздың мақсаты сол өткенді еске түсіру.

            ІІ. Негізгі бөлім: (дамытушылық қабілеттерін арттыру)

            а) Тақтамен жұмыс:

            Зат есім → кім? не? кімдер? нелер?

            Етістік → не істеді? не қылды? қайтті?

            Сын есім → қандай? қай?

            Сан есім → қанша? неше? нешінші?

            ә) Сөздер неліктен әр түрлі сөз таптарына бөлінеді?

            б) Енді өздерің ой тұжырымдаңдаршы

            в) Сендердің осы айтқандарыңның барлығы да Сөз таптары.

 

V. Дәптермен жұмыс.

            1. Күнтізбекті

            2. Жаңа сабақтың тақырыбын жазу орындалады.

            3. Көркем жазу сәтінде мәнеріне, оқушының отыруына дәптердің парта      үстінде дұрыс тұруына назар аударылады.

 

VI. Оқулықпен жұмыс.

            271 – жаттығу. 1. Сөздерді оқып, оларға сұрақ қой.

            (Өз бетінше жұмыс орындауға қалыптастыру). Нұсқау бойынша талдау, әр             топқа сұрақтарға жауап алынады. (1-і топ).

272 – жаттығу. 1. Өлеңді көшіріп жаз. 2. Өлеңнің алғашқы жолын сөз таптарына талда. Әр сөз табының білдіретін мағынасына айт. (2-і топ).

273 – жаттығу. 1. Мәтінді оқы. Мәтін неше бөліктен тұрады? Негізгі бөлімде не туралы айтылған?

Бастапқы бөлікте көшіріп жазып, сөз таптарына талда.

Бердібек Соқпақбаевтың қандай шығармаларын оқыдың? (3-і топ)

 

Тест. Өзіндік жұмыс ретінде орындалып тексерілді, талданады.

1. Сөз таптарын ата:                       

                                                                       а) етістік, зат есім, сын есім, сан есім

                                                                       б) жалаң және жайылма сөйлем

                                                                       в) бастауыш, баяндауыш

2. Заттың түрін, түсін сапасын білдіретін сөздерді . . . дейміз.

                                                                       а) Зат есім

                                                                       б) Сын есім

                                                                       в) Сан есім

 

3. Сөйлем мүшелерін көрсет:                    

                                                                       а) тұрлаулы, тұрлаусыз.

                                                                       ә) хабарлы, лепті.

                                                                       б) етістік, сан есім.

 

4. Қатаң дауыссыз дыбыстарды тап.

                                                                       а) е, и, ү, ұ.

                                                                       б) б, в, х, қ, щ

                                                                       б) к, қ, т, п, с, ф, х, р. ц, ч, ч, щ, ш.

            (4-і топ)

 

VII. «Сөзден сөз шығару» ойыны. (ойлау қабілеттерін арттыру).

І топ                                      ІІ топ                         ІІІ топ                                   IV топ

Сенімділер                           Өжеттер                               Зеректер                       Талаптылар

Сен                                        Өжет                                      Зер                                   тал

Сенім                         жет                                         зерек                               талап

Сенімді                                  тер                                          зеректі                             талапты

 

Әр топ басшысы тақтаға жазу. Мысал келтіру.

 

VII. Сабақты бекіту, қорытындылау.

                        а) Суретпен жұмыс (шығармашылық баулу)

                        Әр топқа сурет беру.

                        ә) Сұрақтарға жауап алу. (Әр топ қарсыластарына сұрақ қояды).

 

Х. Оқушыларды бағалау. (білімін анықтау).

Ұпайларын есептеп, жеңген топты мадақтау.

Жалпы оқушыларды бағалау.

Үйге: тапсырма беру. 274 – жаттығу (түсіндіріліп беріледі).