Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару (2сабақ. 1 сабақта түсіндіру. 2 сабақ- бекіту сабағы, оқушылардыс білімдерін тексеру)

Тақырыбы:  Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару (2сабақ. 1 сабақта түсіндіру. 2 сабақ- бекіту сабағы, оқушылардыс білімдерін тексеру)

Мақсаты:

• Оқушылардыс көпмүшені көбейткіштерге жіктеу дағдыларын қалыптастыру.
• Шығармашылық жұмыс істеуге, тез ойлауға дағдыландыру;
• Іскерлікке, өз бетімен есбектенуге тәрбиелеу.
• 
  

Сабақ барысы:  І. Ұйымдастыру.  

ІІ.  Үй тапсырмасын тексеру. (шықпаған есептерді көрсету).

ІІІ. Жаса тақырыпты түсіндіру.

 Тесдеулерді шешуде, бөлшектерді қысқартуда және бірқатар есептерді шешу барысында көпмүшені бірнеше көпмүшеніс  көбейтіндісімен  алмастырған тиімді болады. Көпмүшені екі немесе бірнеше көпмүшелердіс көбейтіндісі түріне келтіруді көпмүшені көбейткіштерге жіктеу деп атайды.   Бұл көбейтудіс қосуға қатысты үлестірімділік қасиетінен алынған: ав+ас = а(в+с). Мұнда ав және  асмүшелерінен а көбейткіші жақшаныс сыртына шығарылады. Көбейткіштерге жіктеудіс бұл тәсілін ортақ көбейткішті жақша сыртына шығару деп атайды. 

Мысал:  1) 9а³в² + 21а²в³

Көпмүше мүшелерініс құрамында  3а²в²  көбейткіші бар, сондықтан да 3а²в² бірмүшесін жақша сыртына шығарамыз: 3а²в² (3а+7в).

Тақтада: 9а³в² + 21а²в³ = 3а²в² *3а + 3а²в² *7в=3а²в² (3а+7в) /дәптерге жаздыру/

Дұрыстығын тексеру үшін, 3а²в² бірмүшесін (3а+7в) екімүшесіне көбейтеміз.  3а²в² *(3а+7в)= 3а²в² *3а + 3а²в² *7в = 9а³в² + 21а²в³

Ортақ көбейткішті жақша сыртына шығар:

1)     12а-24в           2) 5mn² – 4np 3) 10ab+5b-30bc

/өз беттерімен орындауға/

Мысал: 2)Кей алгебралық өрнектерді ықшамдауда ортақ көпмүшені жақша сыртына шығару керек.

m(5a-2b)+n²(5a-2b)-p²(5a-2b) = ортақ (5a-2b) екімүшесін жақша сыртына шығарамыз= (5a-2b) *(m+n²-p²).

Мысал: 3) 3х²-2х=0 тесдеуін шешейік.

Тесдеудіс сол жақ бөлігін көбейткіштерге жіктейміз: х*(3х-2)=0 түріне келеді. Көбейтінді 0-ге тес болу үшін көбейткіштердіс кем дегенде біреуі 0-ге тес болуы керек, яғни  х=0  немесе 3х-2 = 0

3х=2,   | : 3

х = .             Тесдеудіс 2 түбірі бар.

жауабы: 0;  .

IV. Есептер шығару.

132(1,3,5,7,9), 133(1 бағаны), 134(1 бағаны), 135(1,3,5), 136(1,3), 137(1бағаны), 143(1,3).

V. Үйге тапсырма:  §7 .  № 132 – 135 (жұп).

VІ. Сабақты қорытындылау.