Орта ғасырларда Қазақстан аумағының географиялық зерттелуі.

Кенжебаева Жанна Онгарбековна
КГУ «Средняя общеобразовательная школа-комплекс №3»
Восточно-Казахстанская область, город Семей

САБАҚ ЖОСПАРЫ

Сынып: 8 «а», «б», «в» Күні: 19.09.2014 жыл Пән: География
Сабақ тақырыбы Орта ғасырларда Қазақстан аумағының географиялық зерттелуі.
Сілтеме 8 сынып оқулығы Ә.Бейсенова,Қ.Карпеков,Ұ.есназарова,әдістемелік нұсқаулық,дәптер.
Мақсаты -Араб саяхатшыларыжәне шығыстың ұлы ғұламалары Әл-Фараби,М.Қашғари,еуропалық саяхатшылардың еңбектері туралы білім қалыптастыру;
-Оқушыларды сыни ойлау, есте сақтау қабілеттерінің, топта жұмыс істеу дағдыларының дамуына жағдай жасау.
- Жолдастарының пікірін құрметтеуге, бірлесіп жұмыс істеуге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтиже Араб саяхатшыларыжәне шығыстың ұлы ғұламалары Әл-Фараби,М.Қашғари еңбектері туралы түсінік алады.
Білімді өз беттерімен меңгереді.Бірін-бірі тыңдауға, сыни ойлауға үйренеді.
Сабақтың түрі Интерактивті сабақ
Көрнекіліктер мен
құрал-жабдықтар Интерактивті тақта, оқулық, карталар
Әдіс-тәсілдер Джиксо әдісі, жұптық, топтық жұмыс, диалог, сын тұрғысынан ойлау, өзіндік бағалау
Кезең
Берілетін уақыт (45 мин) Мұғалімніңәрекеті Оқушы әрекеті
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру
(3 мин) Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу. Жағымды психологиялық ахуал туғызу.
Оқушыларды туылған жыл мезгілдеріне (күз,қыс,көктем,жаз) байланысты топқа бөлу. Топ ережесін сақтау.
Бағалау парағын тарату. Оқушылар өз-өздерін бағалайды.
Үй тапсырмасын тексеру
(2 мин) Алғашқы бақылау жұмысы. Тест жұмысын жазғызу. Оқушылар жанындағы жұбының жауабын тексеріп бағалайды. Ал оқушы бағалау парағына жұбының қойған бағасын қояды.
Жаңа тақырып бойынша тапсырмалар
«БІЛУ» теориясы:
Кім? Не? Нені? Қашан? Қандай? Қалай? Не істеді?
(5 мин) «Миға шабуыл»
Мұғалім жаңа сабақтың тақырыбын айтады.
-Қалай ойлайсыздар, неліктен бұл тақырыпты оқимыз?
-Осы сабақтан нені білгілеріңіз келеді?
Оқушылар сұраққа жауап беріп, сабақтың мақсатын анықтайды.
«ТҮСІНУ» теориясы:Неге? Неліктен? Себебі? Не үшін?
(8 мин) «Қызығушылықты ояту»

Оқушыларды туылған жыл мезгілдеріне байланысты топқа бөліп
отырғызам да, ЖИГСО әдісі бойынша мәтінді оқуға бөліп берем.

Оқушылар тақырыпты оқып болған соң, өз топтарына келуін сұраймын.


1-топ араб саяхатшылары
2-топ Әбу Наср әл-Фараби
3-топ Махмұд Қашғари
4-топ Қытай және Еуропалық саяхатшылар туралы оқиды, әр топ топта талқылап, бір-біріне түсіндіреді.

Өз тобына келген оқушылар басқа топтан не үйеніп келгендерін өз тобындағы оқушыларға айтып, түсіндіріп береді.

«ҚОЛДАНУ» практикасы:
қарапайым тапсырмалар
(5 мин) Басқа топтан қазақ жері туралы деректер берген араб,шығыс,Қытай,еуропалық саяхатшылар мен елшілер туралы не үйреніп келдік?
«Автор орындығы»
Рефлекция

Әр топтан бір оқушы «Автор орындығы» орнына отырып, автор болып тақырыпты түсіндіріп береді.

«ТАЛДАУ» теориясы:
Салыстыр, айырмашылығы неде? Ұқсастығы неде? Тақырыптың басты идеясын жаз, деген болу керек
(7 мин)

Карта және кескін картамен жұмыс.



Оқушылар ортағасырлық және қазіргі карталарды талдау негізінде олардағы географиялық атауларды салыстырады және кескін картаға түсіреді.

Сергіту сәті
(2 мин) «Картоп егу» ойыны. Оқушылар ортаға шығып, шеңбер құрады. Бір-бірінің арқасына қарап тұрады. Далаға шықтық, күн жарқырап тұр, қолымызға күрек, тырмауыш алып бақшаға барып, жерді өндейміз, енді жерді қазып картопты егеміз. Жаңбыр себелеп жауып кетті. Үйге барып, демаламыз. Күн жарқырап шығып тұр, картопты түптеп, суғарамыз. Уақыты келіп, бақшаға барып картопты қазып аламыз. Демалдық па?

«ЖИНАҚТАУ» теориясы: Қорытынды шығар, анықтама бер, мазмұнды жүйелі, кесте, сызба, т.б. түрінде
(10 мин) Семантикалық карта стратегиясы
Р/с Атауы Ғалым Қала Саяхатшы Өзен Көл Еңбек
1 Әл-Истахри +
2 Каспий +
3 Ырғыз +
4 «Ғылымдар тізбегі» +
5 Испиджаб +
6 Шалқар +
7 «Дөңгелек карта» +

Семантикалықкартаны толтырады.
«БАҒА БЕРУ» практикасы: Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?
(3 мин) -Араб саяхатшыларынан кімдерді білесіңдер,олар қазақ жері туралы қандай мәлімет қалдырды?
-Неліктен Әбу Насыр әл-Фарабиді «Шығыстың Аристотелі » деп атаған?
-Махмұд Қашғаридың «Дөңгелек картасының» маңызы неде?

Қорытынды:

-Балалар, бүгінгі сабақта өз білімдеріңді көрсеттіңдер. Бүгінгі сабақтан не түйдіңдер?

Оқушылар өз-өздерін бағалаған бағалау парағы бойынша бағаланады.
Үйге тапсырма: §7 «Қазақ жері туралы орта ғасырдағы деректер»
«Әл-Фараби,Махмұд Қашғари,Плано Карпин,Вильгельм де Рубрук» туралы тұсаукесерлер дайындау. Оқушылар қойылған сұрақтарға жауап береді.

Оқушылар смайликтер көтеру арқылы сабақтың ұнаған, ұнамағанын білдіреді.

Кері байланыс

Күнделіктеріне жазып алады.